Het in de zomer van 2025 gestarte project Les Bleuets wordt gefinancierd door het AVIQ en is een van de initiatieven voor beschut wonen (IBW) van de vzw L’Appart. Het IBW verleent zorg op maat van (aanstaande) mama’s met een kwetsbare geestelijke gezondheid en hun kinderen tot de leeftijd van drie jaar. Die gespecialiseerde dienst in Bergen begeleidt mama’s in hun nieuwe of toekomstige ouderrol en helpt hen bij de uitoefening van hun rechten. Ze krijgen er ook administratieve ondersteuning en leren er zorg te dragen voor hun geestelijke gezondheid. Hoewel het om een proefproject gaat met een nu nog onzekere toekomst, is het een grote bron van inspiratie.
Sinds de opening van het nieuwe huis zijn er maar liefst 35 aanvragen binnengekomen, waarmee de maximumcapaciteit is bereikt. Er is dus een grote vraag waaraan niet altijd gemakkelijk kan worden voldaan. De perinatale periode omvat de negen maanden zwangerschap tot de tweede verjaardag van het kind. Die periode kan met allerlei gevoelens samengaan: vreugde, opbloeien, maar ook verdriet, vermoeidheid, angst, twijfels over je geschiktheid als mama en of je voor jezelf en je kind kan zorgen. Een zwangerschap kan het mentale evenwicht van zowel de mama als de andere ouder verstoren. Momenteel wordt trouwens de laatste hand gelegd aan een nieuwe pagina op Born in Brussels over perinatale geestelijke gezondheid.
“Zelfs met drie of vier voorzieningen zoals Les Bleuets zouden de beschikbare plaatsen snel ingenomen zijn. We moesten keuzes maken. De vroege kinderjaren leken ons de beste investering in termen van tijd en impact, vooral omdat dit de meest delicate en kwetsbare periode in het leven van een kind is waarin de basis wordt gelegd voor de rest van het leven. Daarin willen we mama’s begeleiden.” René Llano Lopez, psychiater bij L’Appart, in een interview door Télé MB.
Oorsprong van het project
Het project is in 2019 ontstaan na de zwangerschap van een bewoonster van het IBW L’Appart (een initiatief voor beschermde huisvesting voor opvang en behoud ten behoeve van therapeutische autonomie en herscholingsprojecten). De vzw besloot een proefproject op te zetten voor mama’s met specifieke behoeften en hun kinderen. De dienst wil een springplank zijn voor hen. Het multidisciplinaire team bestaat uit een verloskundige, een maatschappelijk assistent, een psychiater en een psycholoog om een optimale begeleiding te bieden. Bovendien wordt de locatie geheim gehouden om de veiligheid en privacy van de begunstigden te waarborgen. De dienst kan rekenen op de ondersteuning van een uitgebreid netwerk:HELORA, EpiCURA, het ONE, de SAJ, Accordages, RHESEAU en deIntercommunale Gabrielle Passelecq – CHP Chêne aux Haies.
“Sommige mama’s waren het slachtoffer van huiselijk geweld. We willen niet dat er een stigma vastkleeft aan geestelijke gezondheidsproblemen of de mensen die bij ons aankloppen. We willen dat ze zich vrij voelen om te komen en te gaan zonder dat iemand ze met de vinger wijst.” Stéphanie Verbiest, projectcoördinator, in een interview door de RTBF.
Voor wie en waarvoor?
De (aanstaande) mama’s die door Les Bleuets begeleid worden, lijden aan geestelijke gezondheidsproblemen zoals angststoornissen, postnatale depressie, reeds bestaande depressie of zelfs psychoses. Ze wonen er semiautonoom, in het IBW of in hun eigen huis, met begeleiding die berust op het principe “niet in haar plaats, maar met haar handelen”. Die jonge vrouwen moeten namelijk een toekomstplan hebben. Het is niet de bedoeling dat ze passief wachten op hulp. Het vergt teamwerk om hun moeilijkheden overwinnen, hen gerust te stellen en hun nieuwe rol als ouders op een meer evenwichtige manier te beleven.
“We bespreken hoe je een baby moet verzorgen, praten over de bevalling, beantwoorden hun vragen en proberen hun angsten weg te nemen. We willen een echte springplank zijn voor deze mama’s en hun baby’s. We helpen ze de basis te leggen voor hun nieuwe leven.” Loïc, referentiepersoon bij Les Bleuets, in een interview door de RTBF.