De afdelingen neonatale intensieve zorg en verloskunde van de Cliniques universitaires Saint-Luc hebben een nieuwe technologische aanwinst, waarvan de meerwaarde al vijf jaar gekend is: de LifeStart-tafel. Het gaat om een mobiele reanimatietafel die eerste hulp biedt aan pasgeborenen terwijl de navelstreng die hen met hun mama verbindt intact blijft. Of het nu gaat om een traditionele bevalling of een keizersnede, de technologie heeft zowel op medisch als menselijk vlak voordelen doordat de band tussen de ouders en hun baby bewaard blijft.
De technologie is al goed en wel ingeburgerd in de Cliniques universitaires Saint-Luc. Dat bewijst het onderstaande verhaal dat ze op hun website publiceerden. Sinds een aantal jaren werpt deze moderne praktijk haar vruchten af, wat zowel verzorgers als patiënten op prijs stellen. Ze vergt echter wel een zekere mate van coördinatie en investering van de verzorgers, naast hun noodzakelijke medische ondersteuning en band met de patiënten.
{Vertaling van de tekst die werd gepubliceerd op de website van Cliniques universitaires Saint-Luc}
De navelstreng, een band die niet te snel mag worden doorgeknipt
In een verloskamer telt elke seconde. En voor premature baby’s kunnen die eerste seconden hun hele leven veranderen. Traditioneel wordt bij de geboorte van een premature baby de navelstreng vrijwel onmiddellijk doorgeknipt om een snelle medische behandeling mogelijk te maken, vooral bij ademhalingsproblemen. Maar die snelle knip ontneemt het kind een natuurlijke transfusie van zuurstof- en ijzerrijk bloed, wat de basis vormt voor een goede start. Niet alleen premature baby’s hebben veel baat bij die nieuwe techniek, maar ook pasgeborenen met aangeboren misvormingen van de longen (middenrifbreuk, enz.), het lymfestelsel (pleurale effusie, enz.) of de neus, keel of oren (syndroom van Pierre Robin, enz.) ook veel baat bij deze nieuwe techniek. Zo kunnen ze beter gestabiliseerd worden tijdens hun eerste levensuren, die bijzonder belangrijk zijn voor hun prognose.
Een uitgebreid geteste techniek
Met de LifeStart™-tafel, een mobiele reanimatietafel die dicht bij de moeder wordt geplaatst, kunnen de medische teams eerste hulp verlenen terwijl de navelstreng nog enkele minuten intact blijft: er hoeft niet langer gekozen te worden tussen beademing en natuurlijke transfusie. Dit kan zowel bij vaginale bevallingen als bij keizersneden. Het resultaat? Betere oxygenatie, een lager risico op bloedarmoede en een geleidelijkere overgang naar autonome ademhaling. Allemaal redenen dus om die link tussen baby en placenta niet te snel te verbreken. “Gedurende ten minste drie minuten blijft de navelstreng intact, waardoor de baby iets langer de tijd heeft om rustig zelf te beginnen ademen en zich aan te passen aan zijn nieuwe leven buiten de baarmoeder”, zegt verloskundige dr. Aurianne Van Grambezen.
Een menselijker eerste contact
Deze nieuwe aanpak biedt niet alleen medische voordelen, maar laat ook toe om de band tussen de ouders en hun baby te bewaren. Terwijl ouders vroeger de allereerste minuten van hun baby werden gescheiden, wordt de zorg nu voor hun ogen en in hun bijzijn gegeven. Een verloskundige begeleidt hen, licht elke handeling toe en stelt hen gerust. Zodra de navelstreng is afgeklemd, wordt de baby bij de moeder gelegd voor het eerste huid-op-huidcontact, als hun toestand dit toelaat. Het is een krachtig moment en vaak emotioneel moment dat het begin inluidt van een kostbare band. Die nieuwe praktijk invoeren was echter niet eenvoudig. “Het is het resultaat van nauwgezet teamwerk tussen verloskundigen, neonatologen, verpleegkundigen en vroedvrouwen”, vertelt neonatoloog dr. Catheline Hocq. “Over elk detail is nagedacht: van aangepaste protocollen voor vaginale bevallingen en keizersneden, theorielessen en simulatiesessies, tot de specifieke indeling van het materiaal op de tafel.” Catheline Hocq en Aurianne Van Grambezen gingen naar het Liverpool Women’s University Hospital om bij te leren van de pioniers van de techniek. Bij hun terugkeer naar België pasten ze deze methode aan hun eigen werkomgeving aan, waarbij ze rekening hielden met de structurele en organisatorische beperkingen van het ziekenhuis.
Zo denken de verzorgers erover
De feedback van de medische teams is positief: de techniek is betrouwbaar en veilig, en het bevordert de communicatie met ouders. “Veel van onze verzorgers zeggen dat ze een sterker gevoel van samenhang ervaren”, aldus Catheline Hocq. “Beide ouders samen rond hun baby zien, terwijl ze in realtime informatie krijgen, schept een sterke emotionele band vanaf de allereerste minuten van het leven.” Natuurlijk zijn er nog uitdagingen: sommige zorgverleners voelen zich nu wat minder op hun gemak bij keizersnedes of complexere reanimaties. “Maar met ervaring en opleidingen zullen deze obstakels kleiner worden.”
En wat vinden de ouders ervan?
Je zou kunnen denken dat het traumatisch is om je baby gereanimeerd te zien worden. En toch … “De overgrote meerderheid van de ouders beoordelen hun ervaring positief. Ze voelden zich betrokken en gerustgesteld en zijn blij dat ze erbij waren”, voegt Aurianne Van Grambezen toe. Zoals een vader getuigt die een paar jaar eerder de bevalling van zijn premature kind bijwoonde: “Deze keer ben ik niet beroofd van de eerste minuten van het leven van mijn baby.” Niet alleen de technologie is hier vernieuwend, de zorgfilosofie is dat ook. Door de navelstreng intact te houden bij de reanimatie, staan de ouders en baby centraal bij de behandeling. Zo verandert een vaak stressvolle situatie in een moment van verbondenheid, menselijkheid en vertrouwen. Vandaag de dag is deze praktijk goed ingeburgerd in de Cliniques universitaires Saint-Luc. En hoewel die zorgvuldige coördinatie en toewijding vereist van alle actoren, spreken de menselijke en medische voordelen voor zich.