Zoals elders in de wereld maken de gezondheidsautoriteiten in België zich zorgen over de vaccinatiegraad van kinderen tegen mazelen, bof en rubella (MBR). Hoewel het vaccin gratis is en ondanks de inspanningen van instellingen, krijgt momenteel slechts 82% van de Belgische kinderen de tweede dosis van het MBR-vaccin. Dat ligt ver onder de drempel van 95% die nodig is om groepsimmuniteit te garanderen. Is desinformatie de boosdoener?

De cijfers zijn alarmerend, vooral omdat Europa een ongekende toename van voorkombare ziekten doormaakt: in 2024 werden meer dan 125.000 gevallen van mazelen en bijna 300.000 gevallen van kinkhoest geregistreerd. Dat is het resultaat van een gevaarlijke cocktail van desinformatie, een gedaald vertrouwen in medische instellingen en een moeilijke toegang tot vaccinatie.

Verontrustende desinformatie

Na de recente en tragische dood in Liverpool van een kind aan de mazelen, wordt het debat opnieuw gevoerd. Volgens een Franstalig artikel van het persbureau AFP “werden socialenetwerksites overspoeld door complottheorieën, verspreid door influencers die antivaxer zijn. Sommigen aarzelen niet om zonder enig bewijs te beweren dat mazelen niet gevaarlijk is of dat vaccins autisme veroorzaken – een misvatting die voortkomt uit een weerlegd onderzoek uit 1998. In het VK en in de VS vinden die ideeën echter weerklank tot bij de hoogste politieke echelons.” Daardoor zijn jonge ouders steeds wantrouwiger, terwijl ze soms al van bij de geboorte van hun kind aan die desinformatie worden blootgesteld. De Wereldgezondheidsorganisatie luidt de noodklok: desinformatie bedreigt decennialange vooruitgang op het gebied van volksgezondheid.

In België zijn er oplossingen, maar die moeten worden versterkt

Gezien de ernst van de situatie nemen de autoriteiten van de Federatie Wallonië-Brussel steeds meer initiatieven. In een Franstalig persbericht roept Valérie Lescrenier, de Waalse minister voor Kinderopvang, op “de artsen een actievere rol te laten spelen, van wie velen het gratis vaccin waarover ze beschikken nog steeds niet gebruiken”. Ze benadrukt ook de cruciale bijdrage van verpleegkundigen in de teams voor gezondheidspromotie in scholen (PSE’s) en van de kind-ouderpartners (PEP’s) op kraamafdelingen. Betere informatie vanaf de geboorte kan immers het verschil maken: wanneer ouders uit het ziekenhuis worden ontslagen, zouden ze systematisch moeten worden gewezen op het belang van de twee doses van het vaccin. Hoewel de eerste dosis (op 12 maanden) over het algemeen goed wordt opgevolgd, wordt de tweede dosis (op lagereschoolleeftijd) – vaak niet meer toegediend. Nochtans zijn beide nodig voor een effectieve bescherming.

→ Op de website www.vaccination-info.be staat alle nuttige informatie voor gezinnen 

→ Sinds kort is er ook een versie van deze site die uitsluitend bedoeld is voor professionals (artikel in het Frans)

Het nieuwe schooljaar vraagt om collectieve actie

In hetzelfde persbericht benadrukt Waals parlementslid Sophie Fafchamps dat “vaccinatie niet alleen het gevaccineerde kind beschermt, maar ook anderen, vooral de meest kwetsbaren”. Nu meer mensen terugkeren van vakantie, zullen er waarschijnlijk nieuwe gevallen opduiken in België. Het is dus hoog tijd voor collectieve actie.