Voor (toekomstige) ouders is het plotse overlijden van hun baby een onbeschrijflijke schok. Een trauma waarvan je moet herstellen en waar je als koppel mee moet leren leven. Maar hoe? Volgens de definitie van de Wereldgezondheidsorganisatie is er sprake van perinataal verlies wanneer een baby overlijdt tussen de 22e week van de zwangerschap en de zevende dag na de geboorte. In het tv-programma “Ça commence aujourd’hui” vertelt Samantha hoe complex het is om met het verlies van je baby om te gaan en hoe moeilijk het is om de fase van het overlijden te boven te komen.
Als je te weten komt dat je mama of papa gaat worden, razen er een heleboel emoties door je heen. Maar niets kan je echt voorbereiden op de ervaring om leven te schenken. En nog minder op een confrontatie met de dood. Bij prenataal verlies kan het om verschillende situaties gaan. Prenataal overlijden is meestal accidenteel. Het kan een miskraam zijn of de foetus kan overlijden in de baarmoeder. Samantha verloor haar baby aan het einde van haar zwangerschap, in de 38e week.
Ontmoeting tussen leven en dood
Samantha, die haar verhaal vertelt in het programma “Ça commence aujourd’hui” op France 2, woont sinds 2011 samen met Maxime. Ze maken moeilijke tijden door, maar hun liefde overwint alles. In 2017 vraagt Samantha Maxime ten huwelijk en een paar jaar later is ze zwanger van hun eerste kindje. Ze geniet met volle teugen van haar eerste zwangerschap en wacht ongeduldig op de komst van hun zoontje. “Het was de perfecte zwangerschap. Ik had zelfs het geluk dat ik elke maand een echo kreeg. Voor de uitgerekende datum had ik een laatste consultatie. De vroedvrouw zei dat ik veel vruchtwater had, maar dat voor de rest alles in orde was. Ze zag verder niets vreemds en ik ging rustig naar huis. De volgende ochtend gebeurde er iets vreemds, ik voelde dat mijn baby helemaal niet meer bewoog. Ik maakte me op dat moment geen zorgen, ik dacht, ik ben 38 weken zwanger, het is bijna tijd, misschien kan hij niet meer bewegen, misschien heeft hij niet veel plaats meer.”
Slecht nieuws van de arts
Het is aanbevolen dat toekomstige mama’s tijdens hun zwangerschap opgevolgd worden door een gynaecoloog die ontwikkeling van de baby in de baarmoeder volgt. Door regelmatige controles met echografieën kunnen eventuele afwijkingen in verband met de foetus vastgesteld worden. Als de arts een probleem vaststelt, zoals een misvorming, een hoog risico op miskraam of overlijden van de foetus, moet hij of zij dat aan de toekomstige ouders vertellen. En dat veroorzaakt een schok bij de ouders. “Toen ik in het ziekenhuis aankwam, zei de gynaecoloog: ‘Wel, waar heeft hij zich verstopt?’ Ik antwoordde dat hij zich niet kon verstoppen, omdat ik 38 weken zwanger was. En zonder enige uitleg zei ze ‘het spijt me’. Toen gingen de artsen Max halen. Hij wist toen nog niets. Ik moest het hem vertellen. Ik zei hem: ‘Het is voorbij’. En toen ik dat zei, besefte ik het nog niet. Ik kon niet vatten wat er aan de hand was. Vanaf dat moment leek het alsof mijn hersenen uitgeschakeld waren. Ik liet alles gewoon over me heen komen,” vertelt Samantha tijdens de uitzending.
Hoe ga je om met dit verlies ?
De mededeling van de arts maakt uiteraard een heleboel emoties los bij de ouders, zoals woede, schaamte, verdriet of schuldgevoel. Het verlies verandert alles en ze moeten een manier vinden om ermee om te gaan. De mama en de papa ervaren deze schok op meerdere vlakken. Want een deel van jezelf verliezen, soms zelfs zonder het kleine wezentje te kunnen ontmoeten, of bevallen van een dode baby, is een traumatische ervaring.
De rouwverwerking bij de vrouw gebeurt vooral psychologisch en lichamelijk, met het fysieke herstelproces. Haar lichaam draagt sporen van het verlies van de baby. Voor de man zal het belangrijk zijn om sterk te lijken en zijn partner te steunen tijdens dit prenatale rouwproces.
Prenataal verlies kan een koppel heel erg onder druk zetten. Bij sommige ouders leidt dat tot een breuk, terwijl anderen net dichter bij elkaar komen door deze pijnlijke ervaring. Dat was het geval bij Samantha en Maxime. Ze zijn hun verlies samen te boven gekomen en geloven dat er nu een ster is die over hen waakt. Samantha vertelt: “De twee weken daarna waren we net robots, we lieten alles over ons heen komen. Maar een paar maanden later ontdekte ik dat ik opnieuw zwanger was. Dit keer verloopt alles perfect.”
Ondersteuning is belangrijk
Na de schok van het verlies is het koppel kwetsbaar en soms geïsoleerd. Op zo’n moment is het belangrijk om goed omringd te worden door familie of vrienden.
Als het isolement te zwaar begint te wegen, kunnen ouders geholpen worden door discussiegroepen op sociale netwerken. Daar kunnen ze praten met andere ouders die hetzelfde trauma hebben meegemaakt.
In Brussel zijn er zelfhulpgroepen voor ouders met een verlieservaring. Verenigingen verwijzen naar hen door. De groepen worden beheerd door professionals of vrijwilligers die soms zelf ook een verlies hebben geleden. Rouwende ouders die hun ervaring willen delen, kunnen steun putten uit die forums. Hier zijn een aantal links naar verenigingen en initiatieven waar je terecht kan:
Il existe également des services d’aide au sein d’hôpitaux (liste non exhaustive) :
- Praatgroepen voor ouders met een verlieservaring in de perinatale periode
- Omgaan met perinatale rouw
- Zonder jou. . Perinatale rouw
- Perdre un nouveau-né
Texte : Samuel Walheer