De RTBF maakte een reportage over zes (toekomstige) ouders om het parcours van hun baby’s te volgen. De zender volgt de verschillende fases in het leven van een baby, vanaf de vierde maand van de zwangerschap tot en met het tweede levensjaar, en benadrukt het belang van die eerste duizend dagen. Met de hulp van professionals in de pediatrie gaat deze documentaire dieper in op de verschillende verhalen en belicht een aantal sleutelelementen in de ontwikkeling van een baby.  

De levensverhalen die in de documentaire aan bod komen, zijn die van een alleenstaande aanstaande moeder, een moeder die de volledige duur van de zwangerschap aan zwangerschapsontkenning leed, een moeder van zes kinderen, waaronder een peuter, en een moeder van een te vroeg geboren tweeling. Maar waarom zijn de vroege stadia van het leven van een kind zo belangrijk? Boris Cyrulnik, neuropsychiater legt het uit: “De eerste duizend dagen van een kind zijn de fundamenten waarop, als ze stevig zijn, een leven kan worden gebouwd.”

“Er is een heel dorp nodig om een kind op te voeden”

Bevallen is ongetwijfeld een van de meest bijzondere gebeurtenissen, op voorwaarde dat je goed omringd bent. Dankzij de vooruitgang op medisch gebied is het nu mogelijk voor een alleenstaande vrouw om een kind te baren zonder co-ouder. Een van de verhalen in deze reportage gaat over een aanstaande moeder, die wel een relatie had gewild maar single is. Ze kiest er nu voor om alleen een kind te krijgen en zal de weg gedeeltelijk alleen afleggen. Bij de bevalling laat ze zich bijstaan door een collega.

Als er geen co-ouder aanwezig is, is het essentieel om een vervanger te vinden. Ten eerste omdat de moeder onmisbare steun nodig heeft na de schok van de bevalling en ten tweede omdat de pasgeboren baby constante aandacht nodig heeft. Er moet dus goed voor de ouders of de alleenstaande ouder worden gezorgd als ze hun geliefde kindje in de best mogelijke omstandigheden willen verwelkomen. We zouden zelfs kunnen zeggen dat er een heel dorp nodig is om een kind op te voeden.

Verschillende tijden, dezelfde behoeften

Vraag het maar aan pediatrische specialisten of gewoon aan onze ouderen. Ze zullen zeggen dat de opvoeding van een kind in deze tijd niet meer gebeurt zoals in de vorige eeuw. Boris Cyrulnik heeft het volgende te zeggen hierover: “Ik behoor tot een generatie waarin artsen zeiden dat je je baby niet moest vasthouden als hij huilde, omdat hij daar verwend van werd.” De gewoonten zijn veranderd en de manier waarop we de verschillende fasen van een geboorte benaderen is niet meer hetzelfde als vroeger. Terwijl er vroeger werd aangeraden om niet te veel in te grijpen als een kind klaagde, is het tegenwoordig essentieel om je baby altijd gerust te stellen. Nathalie Casso-Vicarini, een opvoedster voor jonge kinderen, benadrukt dat in de documentaire: “Dat is wat alle kinderen nodig hebben, in elk land ter wereld, in elke cultuur, ze hebben behoefte aan genegenheid, want als je je baby die verbondenheid niet biedt, bestaat hij niet.”

Het belang van sociaal contact voor baby’s

Tijdens de eerste maanden na de geboorte rijst de vraag hoe je je baby sociaal gedrag kan aanleren. Sommige ouders zullen ervoor kiezen om hun baby’s in de familiecocon te houden tot ze naar de kleuterschool gaan, terwijl anderen al zullen overwegen om ze in te schrijven in de kinderopvang, liefst zo dicht mogelijk bij huis. Specialisten in de pediatrie bevelen deze tweede optie ten sterkste aan om een aantal redenen. De belangrijkste reden is dat in de kinderopvang de interactie met de mensen om hem heen wordt gestimuleerd, wat essentieel is voor zijn ontwikkeling.

Bovendien worden ze ondergedompeld in het sociale leven dankzij de andere kinderen en volwassenen met wie ze in contact zullen komen. Boris Cyrulnik legt uit: “Het is belangrijk voor baby’s om naar de kinderopvang te gaan omdat ze sociaal gedrag aanleren, naar elkaar kijken en zich meer uiten dan thuis. Ze mogen niet alleen zijn, want als er geen anderen rondom hen zijn, leren ze niets en verkennen ze niets. Zodra er een ander persoon in de buurt is, kan er sociaal contact tot stand komen en kunnen de kindjes op onderzoek uitgaan, want ze zijn in alles geïnteresseerd. Baby’s die naar de kinderopvang zijn geweest, ontwikkelen een capaciteit van duizend woorden, terwijl baby’s die niet vertrouwd zijn met sociaal contact en eerder op zichzelf gericht zijn, met tweehonderd woorden aan de kleuterschool beginnen. Het sociaal contact maakt een groot verschil.”

→ Hier vind je de documentaire (in het Frans) :  Les premiers 1000 jours – Moments clé de notre vie – Auvio (rtbf.be) 

In zijn nieuwste video praat de Franse youtuber Ben Névert openhartig en humoristisch over hoe hij papa is geworden.  In alle openheid, zonder filter, beantwoordt hij vragen die zijn volgers op voorhand hadden doorgegeven. Hij vertelt over de bevalling, zijn nieuwe leven als papa en de relatie met zijn vriendin.

Toen wij bij Born in Brussels deze nieuwe video van Ben Névert ontdekten, moesten we er wel een artikel over schrijven! Op onze website is er trouwens een specifieke pagina met aandachtspunten voor toekomstige papa’s: “Ik ben papa/co-ouder” . Want we weten allemaal dat de geboorte van een kind heel wat aanpassingen vraagt, zodat beide partners opnieuw hun plaats kunnen vinden.

Wat doet de papa tijdens de bevalling?

Na (zo lijkt het wel) eindeloos wachten, heeft de baby beslist dat hij zijn veilige plekje wil verlaten. Maar voordat het zover is, moet de mama nog een laatste inspanning doen. Op basis van medisch advies zal de mama op natuurlijke wijze bevallen (vaginaal) of via een keizersnede (chirurgische ingreep). Bij de vriendin van Ben Névert ging het om een keizersnede.

In zijn video vertelt hij: “Je hebt geen tijd om na te denken. Ik moest de baby helemaal alleen overnemen en me 100% op hem concentreren. En dat duurde tot de mama terugkwam van de operatie.” Voor de papa is dat geen ideale situatie. Het is ook niet wat je verwacht als je weet dat je baby bijna geboren gaat worden. Maar de baby heeft je nodig. Je moet hem geruststellen en hem laten voelen dat er iemand is die van hem houdt vanaf zijn eerste ademhaling.

De baby is er, een nieuw ritme

Na de vele prenatale doktersbezoeken kan je je baby eindelijk in je armen houden! Als je hem ziet, slaat je hart op hol en word je overspoeld door allerlei emoties. Elke papa beleeft het op zijn eigen manier, maar één ding is zeker: je houdt meteen van dat kleintje. Je wordt automatisch vervuld met dankbaarheid en het gevoel dat je leven vollediger is geworden. Tot op dat moment waren jullie een koppel en konden jullie doen waar jullie zin in hadden. Sinds de baby er is, zijn jullie met z’n drietjes. Vanaf nu concentreren jullie je vooral op het welzijn van jullie baby.

De volgers van Ben Névert vroegen of hij het gevoel heeft dat hij veranderd is. De youtuber antwoordde dat hij sinds de komst van de baby nog nooit zo weinig aan zichzelf heeft gedacht en dat hij, paradoxaal genoeg, nog nooit zoveel over zichzelf heeft geleerd.

Relatie en seksualiteit

Voor en na de geboorte van de baby kan het evenwicht in jullie relatie overhoop gehaald worden en kan jouw gedrag of dat van de (toekomstige) mama veranderen. Dat zou niet abnormaal zijn, als je kijkt naar wat jullie samen beleefd hebben voor de geboorte. Ben Névert vertelt in zijn video: “Negen maanden lang was mijn libido bijna onbestaand, alsof mijn hoofd en mijn lichaam me vertelden dat het niet het moment was om daaraan te denken.” Het is inderdaad mogelijk dat de baby een grotere plaats inneemt in je leven dan je verwacht had. Toch kan je je vinden in deze nieuwe situatie. Het nieuwe evenwicht werkt en dankzij de komst van de baby is de liefde tussen jou en je partner sterker geworden.

→ Bekijk de video van Ben Névert  JE SUIS PAPA – YouTube

De vakantie is bijna voorbij. Is de rugzak van je kind al klaar? Het enige wat je nu nog te doen staat, is wachten tot de eerste schooldag, vrijdag 1 september 2023. Er zal dan heel wat veranderen, zowel voor je kind als voor jou als ouder. Naast het aanschaffen van de nodige spullen is het belangrijk om je kind van tevoren voor te bereiden op dit nieuwe avontuur, voor hemzelf en voor de mensen om hem heen.

Terwijl je dit leest, herinner je je waarschijnlijk alle fases die je kind al heeft doorlopen. En je hebt besloten dat je kind nu klaar is om de sprong te wagen en naar de instapklas of de eerste kleuterklas te gaan. Afscheid nemen van het kinderdagverblijf of de instapklas is niet gemakkelijk, want het betekent oude gewoonten vervangen door nieuwe. Maar het is ook een goed moment voor je kind om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen, zijn zelfredzaamheid in een nieuwe omgeving te vergroten, te leren met anderen en relaties op te bouwen.

Hoe bereid je je kind voor op deze verandering?

De overgang naar een nieuwe leefomgeving is voor niemand gemakkelijk, zeker voor een kind van twee en een half jaar oud. Idealiter bereid je je kind zo goed mogelijk voor op de komende verandering. Bij de inschrijving van je kind, kan je hem in de school rondleiden. Deze eerste kennismaking met de omgeving zal helpen om het eerste contact tussen je kind en zijn toekomstige leerkracht tot stand te brengen. Door hem de kans te geven zijn klas en toekomstige klasgenoten te leren kennen, zal je kind gemakkelijker een gevoel van vertrouwen en welzijn krijgen.

In sommige gevallen zal de juf je helpen om de start van het nieuwe schooljaar vlotter te laten verlopen door een flexibeler rooster te maken met halve dagen tijdens de eerste paar weken. Zo kan je kind rustig wennen aan zijn nieuwe school.

Een nieuwe fase in het leven

Overgaan naar de instapklas of de eerste kleuterklas betekent onvermijdelijk je vorige leefomgeving verlaten. Het is belangrijk om niet weg te gaan zonder afscheid te nemen van de mensen die je kind hebben begeleid en hebben zien groeien. Er gaat niets boven een bijzonder moment met het multidisciplinaire team van het kinderdagverblijf, zoals samen een vieruurtje eten of herinneringen uitwisselen. Dit zal je kind een beter begrip geven van wat er met hem gebeurt, zodat hij klaar is voor wat hem te wachten staat.

Daarnaast is het belangrijk dat jij je kind kan geruststellen. Dit betekent dat je zoveel mogelijk bij hem bent, voor, tijdens en nadat het voor het eerst naar de kleuterschool gaat. Als ouder kun je het best positieve, motiverende taal gebruiken om de nieuwsgierigheid van je kind te wekken. Je kunt onder andere uitleggen dat je deze levensfase ook hebt meegemaakt en dat school een plek is om te leren, maar ook om plezier te maken.

De juiste school kiezen, is geen gemakkelijke taak.

Om te voorkomen dat je op het laatste moment in paniek raakt, dat je kind op verschillende wachtlijsten terechtkomt en dat je uiteindelijk de verkeerde keuze maakt, neem je beter tijdig het initiatief! Dit zeggen we niet zomaar, het is echt noodzakelijk: het is beter om te anticiperen als het gaat om de inschrijving van je kind op zijn toekomstige school. De Brusselse bevolking groeit elk jaar en het aantal inschrijvingen in de scholen is beperkt. Doorgaans spreekt het team van het kinderdagverblijf de ouders hierover aan.

Bij het kiezen van een school voor je kind moet je een selectie maken op basis van een aantal criteria: het pedagogische project van de school, de kosten (gratis inschrijving, maar de school biedt buitenschoolse diensten aan, zoals maaltijden en kinderopvang), de nabijheid van de school bij je thuis en vooral het gevoel dat je hebt na een bezoek aan de plek. Het is belangrijk om een aantal scholen met elkaar te vergelijken en dit zowel met je omgeving als met je kind te bespreken.

Reorganisatie binnen de familie

Deze verandering van school kan een impact hebben op je kind, maar zal zeker ook een impact op jou hebben. Dit betekent dat je de algemene organisatie van je leven (het uur waarop je opstaat, de verplaatsing tussen huis, school en werk) moet herbekijken en soms je prioriteiten moet herzien. De emotionele last wordt gedeeld door het hele huishouden en je zult op elkaar moeten vertrouwen om ervoor te zorgen dat dit nieuwe avontuur onder de best mogelijke omstandigheden gebeurt.

Als je twijfelt of als je je overweldigd voelt door de gebeurtenissen, aarzel dan niet om contact op te nemen met het pedagogische team van de school, de opvoeder of externe diensten zoals een PMSC of andere verenigingen die ondersteuning bieden aan ouders. Avant tout, vers qui me tourner ? (hospichild.be) Het heeft alleen maar voordelen en het helpt je kind vooral om zich goed te ontwikkelen in zijn verschillende leefomgevingen.

Wat zegt de wetgeving over scholing?

Ter herinnering: de kleuterschool is niet verplicht in België. Ouders kunnen ervoor kiezen om hun kind wel of niet in te schrijven. Sinds 2020 moeten kinderen echter verplicht naar school vanaf hun vijfde verjaardag. Als je kind twee en een half jaar wordt, mag het naar school, ongeacht het onderwijsnetwerk. Artikel 24 van de Belgische Grondwet waarborgt zowel de keuzevrijheid van de ouders als het recht op onderwijs.

→ Lees de volledige publicatie:  De la crèche à l’école ? – Air de familles

In het kader van de 38e publicatie van “PAUVéRITé, Forum-Bruxelles contre les inégalités”, bespreken Kadija Bouchirab en Clémence Garcia, allebei medewerkers van Maison des Parents Solos – Eenoudergezinnen’thuis, de uitdagingen van de begeleiding van eenoudergezinnen in Brussel.

De bevindingen zijn onthutsend: een op de drie gezinnen in Brussel is een eenoudergezin. Dat zijn meer dan 65.000 gezinnen, waarvan 86% met een alleenstaande moeder als gezinshoofd. Alleenstaande ouders worden geconfronteerd met allerlei moeilijkheden. Ze moeten obstakels het hoofd bieden die vaak onoverkomelijk lijken, denk maar aan discriminatie, een over het algemeen onzekere situatie en een gebrek aan informatie.

De vereniging

Maison des Parents Solos – Eenoudergezinnen’thuis werd opgericht in 2019 en is een centrum voor algemeen welzijnswerk dat gespecialiseerd is in de ondersteuning en begeleiding van eenoudergezinnen. Het centrum vergroot het bewustzijn rond eenoudergezinnen door een multidisciplinaire expertise in individuele en collectieve hulp.

Individuele hulp

De individuele hulp bestaat uit een sociale, juridische of psychologische opvolging voor iedereen die erom vraagt. Sociale en/of multidisciplinaire begeleiding begint bij de ouder. Hierbij wordt rekening gehouden met zijn of haar tempo en de hulp wordt aangepast aan zijn of haar situatie. Het idee is om oplossingen op maat van de gezinnen voor te stellen.

Collectieve hulp

Ouders willen graag fijne momenten beleven, contacten leggen en met andere ouders communiceren over hun traject, want het is voor hen belangrijk om even op adem te komen van hun drukke dagelijkse leven.

Maison des Parents Solos – Eenoudergezinnen’thuis biedt drie soorten activiteiten aan: activiteiten voor ouders en hun kinderen, workshops voor ouders en gemeenschapsgerichte acties. Het doel is om solidariteit aan te moedigen en momenten van welzijn te creëren.

De behoeften van eenoudergezinnen

In 2018 voerde La Ligue des Familles, een instelling die opkomt voor de belangen van gezinnen, een werk uit waaruit bleek dat eenoudergezinnen enkele fundamentele behoeften hebben. Uit een niet-limitatieve lijst bleken deze twee de belangrijkste: structurele behoeften en behoeften die verband houden met het individu.

De structurele behoeften gaan over de toegang tot geschikte huisvesting, de sociaaleconomische situatie van alleenstaande ouders, hun onzekere situatie, verkeerde informatie over hun rechten en oplossingen voor kinderopvang.

Van de persoonlijke behoeften vallen drie concrete voorbeelden op: psychologische ondersteuning voor ouders die van de ene dag op de andere aan hun lot worden overgelaten, tijd voor zichzelf nemen zonder hun kind, en het sociaal isolement doorbreken om opnieuw een netwerk op te bouwen.

Verder kijken dan het topje van de ijsberg

In deze editie van PAUVéRITé concludeerde een van de medewerkers van het Maison des Parents Solos – Eenoudergezinnen’thuis: “We gebruiken vaak het beeld van de ijsberg: het probleem waarmee een alleenstaande ouder tot bij ons komt, is vaak maar het topje van de ijsberg. Er zijn heel wat onderliggende problemen, die daarom niet minder belangrijk zijn. Tijdens dergelijke ontmoetingen komen we echt te weten met welke problemen alleenstaande ouders te maken kunnen krijgen.”

→ Neem contact op met Maison des Parents Solos – Eenoudergezinnen’thuis: Stadionstraat 21 – 1190 Vorst  – 02 375 09 92 – info@solothuis.be

→ Lees de volledige publicatie: pauverite-38-Forum-web.pdf (cbcs.be)