Het team van Born in Brussels sprak met Lou Garagnani over haar inclusieve speeltuin “Le monde d’Ayden”in Ukkel. Het is geen wonder dat de speeltuin in de afgelopen vier jaar sinds de opening enorm is opgebloeid. Sindsdien heeft Lou al andere nevenprojecten opgestart en staan er nog een aantal op til.
Multisensoriële snoezelruimte Foto: Samuel Walheer
Vanaf het begin kon dit unieke project de aandacht trekken van de medewerkers van Born in Brussels. Zij hebben er dan ook verschillende artikels aan gewijd via hun website Hospichild (bv.: Top départ pour la première plaine de jeux inclusive de Bruxelles ! (artikel in het Frans) “Le monde d’Ayden” opende dan wel zijn deuren in volle coronacrisis, toch slaagde de speeltuin erin het hart te veroveren van de Brusselse gezinnen, die nu voor de ingang staan te dringen. Want laten we eerlijk zijn, het is een gezellige plek met een onweerstaanbaar aantrekkelijk spelaanbod voor kleine en (iets) grotere kinderen. Met een onstilbare drang naar creativiteit, is Lou Garagnani sinds ons laatste gesprek weer met nieuwe projecten begonnen. Haar nieuwste creatie? Le monde d’Ayden teleporteert naar Nijvel en opent daar zijn deur op 9 november 2024.
Voor mij betekent inclusie dat we aan zoveel mogelijk verschillende behoeften voldoen. Daarom moeten we vermijden iets te creëren dat te specifiek of gespecialiseerd is, omdat we anders slechts één handicap zouden aanspreken, zoals een trechter. Bij de ontwikkeling van “Le monde d’Ayden” werd met al deze parameters rekening gehouden om de speeltuin zo inclusief mogelijk te maken. Hiervoor moesten we nadenken over de soorten spellen die we wilden aanbieden, waarbij we rekening hielden met de behoeften en ontwikkelingsniveaus van ons publiek, met of zonder handicap. Daarna konden we kijken naar de structuur van de ruimtes, zoals de vloeren, de verlichting, de open of gesloten omgevingen, om zo een ruimte te creëren,” vertelde Lou Garagnani ons tijdens ons bezoek.
Wat is er nieuw in “Le monde d’Ayden” sinds 2020?
Er is veel gebeurd in vier jaar tijd en de inclusieve speeltuin krijgt steeds meer verschillende kinderen op bezoek. Dankzij de feedback van onze bezoekers konden we de speeltuin verder ontwikkelen zodat we nieuwe structuren konden opzetten, steeds met de bedoeling om te beantwoorden aan constante en specifieke vragen:
“La récré d’Ayden”, een overdekte speeltuin van 180 m² aan de Bergensesteenweg in Sint-Pieters-Leeuw, verwelkomt groepen kinderen van twee tot vijf jaar met alle soorten handicaps. De speeltuin is bijna een jaar geleden geopend en biedt onderdompelingscursussen in gebarentaal. → La d’Ayden
“Le monde d’Ayden” in Nijvel is een tweede inclusieve speeltuin, op dezelfde leest geschoeid als die in Ukkel. De nieuwe speeltuin ontvangt zijn eerste bezoekers op zaterdag 9 november 2024. Hetzelfde recept, maar met een paar andere speciale ingrediënten. We willen niet alles verklappen, maar de speeltuin in Nijvel heeft een volledig immersieve zaal met reuzenschermen, zoals binnenkort ook het geval zal zijn in de speeltuin in Ukkel. We willen alle ruimtes in het universum vergelijkbaar houden, op enkele details na, en vooral met een structuur op mensenmaat. Zo kunnen we aan dezelfde behoeften voldoen, zonder inclusie uit het oog te verliezen. → Le monde d’Ayden Nivelles : Réservez ici votre expérience unique!
Ik zeg niet dat we in elke stad in België een “monde d’Ayden” nodig hebben, maar één in elke streek zou een droom zijn. Zo zouden we dicht bij elk gezin kunnen zijn. Sommige mensen komen regelmatig van zeer ver, zoals Charleroi of Bergen, omdat er in hun omgeving geen gelijkwaardige faciliteiten zijn die aan hun behoeften te voldoen. Door een speeltuin te openen in Nijvel kunnen we ons aanbod verbreden en toegankelijker zijn. En waarom niet ooit bij de mensen thuis gaan? De tijd zal het leren,” zegt Lou Garagnani.
Tot in de puntjes uitgewerkt
Psychomotorische ruimte. Foto: Samuel Walheer
Lou Garagnani gebruikt haar inspiratie om de speeltuin en haar nevenprojecten tot leven te brengen. Ze is heel vastberaden en zoekt bij zichzelf de nodige middelen om haar projecten uit te voeren. Zo putte ze eerst uit haar eigen ervaring als moeder van vier kinderen, van wie een jongen met meerdere handicaps. Ze stootte immers zelf ook op het gebrek aan inclusie in bepaalde openbare voorzieningen en die ervaring heeft het zaadje gepland voor een inclusieve speeltuin die voor iedereen toegankelijk is. Lou legt uit dat ze ook veel belang hecht aan de feedback van de bezoekers: gezinnen, kinderen of mensen uit de praktijk, zoals opvoeders van gespecialiseerde of reguliere instellingen en scholen. Ze voegt eraan toe: “Ik denk inderdaad dat het altijd heel belangrijk is om te leren van de ervaringen van mensen, omdat dat ons in staat stelt om onze structuur te veranderen of zelfs verder te ontwikkelen. Bovendien krijgt het inclusieve aspect van het project hierdoor echt betekenis, omdat de feedback en ideeën die ik heb, eerst worden beoordeeld door medische specialisten zoals kinesisten, ergotherapeuten en orthopedagogen, maar ook door leerkrachten en opvoeders uit het bijzonder onderwijs. Dit stelt ons uiteindelijk in staat om te zien of het idee toepasbaar en uitvoerbaar is in de inclusieve speeltuin.”
Ter gelegenheid van twintig jaar ondersteuning aan ontmoetingsplaatsen voor kinderen en ouders (lieux de rencontres enfants et parents of LREP) kondigt het platform Parentalité.be, gecoördineerd door het Office de la Naissance et de l’Enfance (ONE), een evenement aan. Dat focust op ontmoetingsplaatsen als locaties die uitwisselingen tussen kinderen, gezinnen en professionals bevorderen en vindt plaats op 3 en 4 december. Professionals die (in)direct met gezinnen werken kunnen er elkaar ontmoeten en ideeën uitwisselen. Born in Brussels vertelt je meer over deze ontmoetingsplaatsen voor kinderen en ouders en het platform Parentalité.be.
Parentalité.be is een Franstalige website voor (toekomstige) professionals die ouders ondersteunen en een initiatief van het Office de la Naissance et de l’Enfance (ONE). Op die website vinden actoren op het terrein heel wat antwoorden in verband met zaken als misbruik, adoptie en geestelijke gezondheid. Om dat te vieren organiseert het ONE op dinsdag 3 en woensdag 4 december 2024 een evenement. Alle partners en professionals die rond ouderschap werken zullen een uitnodiging krijgen.
“Het is belangrijk dat professionals die ouders ondersteunen gebruik maken van de vaardigheden en hulpmiddelen van de ouders zelf. Toch moet er ook rekening worden gehouden met de leefomgeving van elk gezin. Parentalité.be gaat in op de mogelijke specifieke behoeften van bepaalde gezinnen. Zo vinden professionals in de Federatie Wallonië-Brussel meer gedetailleerde informatie over het netwerk waarop ze een beroep kunnen doen”, verduidelijkt de website Parentalité.be.
LREP (lieux de rencontres enfants et parents)
LREP zijn ontmoetingsplaatsen voor kinderen en ouders in de Federatie Wallonië-Brussel die gratis of tegen een kleine vergoeding toegankelijk zijn. Daar worden peuters tussen 0 en 3 jaar en hun ouders, grootouders of een familielid verwelkomd door professionals op vlak van de vroege kinderjaren om de relatie tussen kinderen en hun familie te ondersteunen. Ze kunnen er gebruik maken van kwaliteitsvolle speciaal ingerichte ruimtes die de (sociale) ontwikkeling van kinderen bevorderen. Volwassenen vinden er op hun beurt een luisterend oor en gesprekspartners, wat het sociale isolement dat sommige gezinnen ervaren kan doorbreken. Kortom: iedereen kan er zich in alle rust ontwikkelen in een gastvrije omgeving, en dat maakt de ontmoetingsplaatsen erg waardevol.
Het Office de la Naissance et de l’Enfance ondersteunt in de hele Federatie Wallonië-Brussel toekomstige en nieuwe ouders die dat wensen. Om zijn aanbod te diversifiëren, heeft het ONE de voorbije jaren het platform Parentalité.be ontwikkeld, als extra hulpmiddel voor (toekomstige) professionals. Op het platform vinden ze een aantal nuttige tabbladen over zeven thema’s, een telefoonlijst, gedeelde ervaringen, een kalender en aanvullende bronnen.
Op basis van een leidraad die het ONE eerder al ontwikkelde over de begeleiding en ondersteuning van families en ouders, herinnert het platform ons eraan dat er rekening moet worden gehouden met alle ouders, zonder uitzondering. Die leidraad vormt de gemeenschappelijke basis en bevat vier belangrijke principes om ouders te ondersteunen: alle ouders hebben recht op ondersteuning, ouders hebben vaardigheden, het kind staat centraal bij de ondersteuning van ouders en rekening houden met de leefomgeving is nodig. Dat document was de belangrijkste inspiratiebron voor de professionals die de website Parentalité.be hebben ontwikkeld.
Zeven thema’s
Parentalité.be biedt nu al een divers palet aan hulpmiddelen. Om professionals een nog bredere waaier aan hulpmiddelen aan te bieden, blijft het platform zich uitbreiden. Er zijn momenteel zeven thema’s rond baby’s en hun ouder(s). Die omvatten adoptie, kindermishandeling, geestelijke gezondheid, verslaving, (im)migratie, sociaal isolement en personen met een handicap. Elk thema bevat definities, video’s van professionals, opleidingen, stof tot nadenken en hulpmiddelen via het Brusselse en Waalse netwerk.
Zwangerschapshypnose, ook bekend als HypnoBirthing, is een methode voor geestelijk welzijn die een aanvulling vormt op de traditionele geneeskunde en je voorbereidt op je bevalling. Hoewel de meeste mensen de methode nog niet kennen, wordt ze al meer dan twintig jaar gebruikt door professionals uit de sector, verenigingen en bepaalde Brusselse ziekenhuizen. Zwangerschapshypnose is toegankelijk voor alle zwangere vrouwen en bevordert de lichamelijke en geestelijke ontspanning. Zo kunnen toekomstige mama’s hun zwangerschap in alle rust beleven en positiever naar hun bevalling uitkijken.
Zwangerschapshypnose (of HypnoBirthing) is gebaseerd op het boek Childbirth Without Fear (vertaald als Moeder worden zonder vrees) van de Britse verloskundige Grantly Dick Read. De methode omvat meerdere aspecten: visualisaties, positieve suggesties en metaforen die een beroep doen op het onbewuste of de verbeelding van aanstaande ouders. HypnoBirthing is natuurlijk en risicovrij. De methode ondersteunt toekomstige mama’s tijdens hun zwangerschap tot aan de geboorte van hun kind, en past zich altijd aan hun beider behoeften aan.
“Kijk naar je buik.Je baby wordt voortdurend gewiegd door je ademhaling.Met elke in- en uitademing.Dag en nacht, of je er nu bij stilstaat of niet, zwelt je buik en krimpt hij weer.Je baby wordt gedragen door je adem, door het leven.” Gina Scarito van de vzw Yoga Graciosa.
Hoe werkt zwangerschapshypnose?
HypnoBirthing wordt over het algemeen beoefend vanaf de vierde maand van de zwangerschap. Er zijn vijf sessies die elk een bepaald thema behandelen. HypnoBirthing is geen psychoanalyse, maar stimuleert de innerlijke communicatie tussen mama en baby. Verder stelt de methode mama’s in staat om hun eigen denkbeeldige wereld te creëren dankzij visualisaties, waarbij vertrouwen, kracht en het kunnen centraal staan. Ze helpt ook de ratio wat los te laten. Tijdens de bevalling verandert de bewustzijnstoestand van de mama door hormonen, waardoor ze rustiger is en de geboorte van haar kind beter aankan.
Talrijke voordelen
Zoals de website van Polikliniek Lothier vermeldt, heeft zwangerschapshypnose duidelijke voordelen voor zowel mama’s als co-ouders, bijvoorbeeld:
Minder stress en angst: de zwangerschap kan een emotionele periode zijn die soms gepaard gaat met angst en zorgen. Zwangerschapshypnose helpt je om diep te ontspannen, je geest te kalmeren en je emoties beter te beheersen.
Minder pijn tijdens de bevalling: door je te richten op positieve gedachten en je mentaal voor te bereiden, kan je je pijnperceptie verminderen en je bevalling rustiger tegemoet gaan.
Een meer natuurlijke bevalling: als we ontspannen zijn, functioneert ons lichaam beter en kan een bevalling sneller verlopen.
De band met je baby versterken: dankzij visualisaties en ontspanningstechnieken kan je de band met je baby nog versterken. Dat kan je ook helpen om je emotioneel voor te bereiden op de geboorte en de eerste momenten van jullie leven samen.
Waar kan ik terecht?
Je kan zwangerschapshypnose op verschillende locaties in Brussel ontdekken. Dit zijn een paar voorbeelden:
→ Polikliniek Lothier (Erasmusziekenhuis): een vrijdagochtend per maand, van 9 tot 10 uur, op afspraak op +32 (0)2 221 87 84 (informatie alleen in het Frans)
Bijna 500.000 mensen of 2 tot 8% van de Belgische bevolking lopen jaarlijks seizoensgriep op. Toch liet slechts 14,8% van de zwangere vrouwen zich vorig jaar vaccineren. Om een epidemische piek te voorkomen heeft de Hoge Gezondheidsraad een advies gepubliceerd. Dat is nuttig voor de huisartsenvereniging en spoort mensen die risico lopen op complicaties aan zich te laten vaccineren. Vivalis, waar Born in Brussels deel van uitmaakt, helpt die boodschap te verspreiden met zijn preventiecampagne. Die spoort de meest kwetsbaren (zwangere vrouwen, kinderen met een chronische ziekte, ouderen, enz.) aan om zichzelf te beschermen, wat nu kan met een vaccin dat zonder voorschrift verkrijgbaar is bij de apotheek.
Griep of influenza is een infectieziekte die gepaard gaat met een combinatie van meerdere symptomen zoals koorts, droge hoest, rillingen, verminderde eetlust, spierpijn en misselijkheid. Over het algemeen is de ziekte niet ernstig, maar ze kan complicaties veroorzaken bij mensen die risico lopen en toch gevaarlijk zijn. Daarom is het belangrijk om die personen en hun familie eraan te herinneren dat het vaccin hen kan beschermen.
We denken bijvoorbeeld aan mensen van 65 jaar en ouder, want ook al klinkt dat jong, het is statistisch bewezen dat we vanaf die leeftijd een groter risico hebben op complicaties als we griep krijgen. Reken daarbij iedereen met een chronische ziekte, zoals hart- of longaandoeningen, ernstige astma of diabetes, maar ook zwangere vrouwen, ongeacht het stadium van hun zwangerschap. Bovendien vragen we wie samenwoont met een kwetsbare persoon zich eveneens te laten vaccineren, net als professionals in de gezondheidszorg.”Dat verduidelijkte Nathalie Noël, leidend ambtenaar van Vivalis, in een interview aan BX1.
Het griepvaccin
Sciensano licht op zijn website toe dat verschillende soorten virussen seizoensgriep veroorzaken: A-virussen, die een pandemie kunnen veroorzaken en zowel mensen als dieren treffen, B-virussen, die alleen bij mensen voorkomen, en C-virussen, die veel zeldzamer zijn en slechts milde symptomen veroorzaken. Vooral de A- en B-virussen circuleren dus en die worden regelmatig opgevolgd door gezondheidsinstanties zoals de WGO, het CDC, Sciensano en het ECDC om griepepidemieën te voorkomen. Momenteel zijn er vier soorten quadrivalente vaccins die antistoffen bevatten tegen A- en B-virussen. Hoewel die virussen voortdurend muteren, versterken die vaccins het immuunsysteem door het bloot te stellen aan een verzwakte vorm van het virus, waardoor het zich later kan verdedigen.
Zoals elk jaar beveelt de Hoge Gezondheidsraad aan om zich vanaf oktober te laten vaccineren tegen griep. Dat is nodig als we een epidemische piek willen voorkomen, want het duurt even voordat het vaccin effect heeft. Pas na 10 tot 15 dagen heeft ons lichaam immuniteit ontwikkeld tegen influenza. Sommige mensen kunnen gedurende een of twee dagen bijwerkingen ervaren zoals spierpijn, koorts, roodheid of zwelling op de plaats van de injectie. Om beschermd te zijn tegen seizoensgriep volstaat meestal een vaccindosis, die idealiter elk jaar wordt herhaald omdat het virus evolueert. Gelukkig wordt ook de behandeling ertegen voortdurend bijgewerkt. Voortaan kan je zonder voorschrift een vaccin bestellen bij een apotheek. Daarna hoef je alleen maar een afspraak te maken bij je huisarts of een apotheek waar je je kan laten vaccineren.
Voorkomen is beter dan genezen
Griepvirussen verspreiden zich snel via de luchtwegen. Bovendien overleven ze een tijd op de handen van besmette personen. Pas daarom deze hygiënemaatregelen toe:
Vermijd nauw contact met zieke personen.
Was je handen regelmatig, zeker als je moet niezen.
Nies in een papieren zakdoek of in de holte van je elleboog.
Draag een mondmasker op drukbezochte plaatsen (openbaar vervoer, enz.).
Blijf thuis als je ziek bent om verdere verspreiding te voorkomen.
Onlangs heeft een groep papa’s in Londen poppen in draagdoeken bevestigd aan standbeelden van bekende figuren. De groep draagt de naam “The Dad Shift” en werd opgericht om meer en beter betaald vaderschapsverlof te eisen. Deze symbolische actie is erg waardevol. In België is de situatie niet veel beter voor (toekomstige) papa’s die hun baby willen verwelkomen en hun partner willen steunen tijdens dit nieuwe avontuur. Het debat is dus weer geopend!
Volgens een recente studie die de Britse krant The Guardian publiceerde, is het Britse systeem voor vaderschapsverlof een van de slechtste in heel Europa. Daardoor maakt een op de drie vaders geen gebruik van zijn vaderschapsverlof uit angst voor financiële problemen. In België stijgt het aantal vaders dat geboorteverlof opneemt de laatste jaren volgens cijfers van het RIZIV (Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering) en het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen).
We wilden dat het er ietwat provocerend uitzag. Bekende vrouwen krijgen vaak vragen over hun leven als echtgenote, moeder en dochter, maar bekende mannen worden niet vaak gevraagd om dat deel van hun leven te delen. We wilden de aandacht vestigen op hun rol als vader en meer in het algemeen oproepen om ouders beter te ondersteunen wanneer hun baby geboren wordt“, vertelde George Gabriel, een van de oprichters van The Dad Shift, aan de krant The Guardian.
The Dad Shift
Foto afkomstig van de website The Dad Shift
In het Verenigd Koninkrijk krijgen mannen bij de geboorte van een kind momenteel slechts twee weken vaderschapsverlof. The Dad Shift werd enerzijds opgericht om een verlenging van dat verlof te vragen. Anderzijds om de aandacht te vestigen op het belang van een goede band tussen vaders en hun kinderen en zo de gelijkheid tussen beide ouders te bevorderen. Met de actie wilden ze dus de aandacht trekken van het grote publiek, en in het bijzonder van jonge papa’s. Parallel met deze sterke campagne werden er ook krachtige boodschappen gericht aan de Britse regering. In een open brief aan premier Keir Starmer stond bijvoorbeeld het volgende: “U zei dat u een afstandelijke relatie had met uw vader, maar dat hij tegelijkertijd heeft bijgedragen aan wat voor vader u nu zelf geworden bent. We vragen uw hulp om hele generaties vaders te helpen die kloof te overbruggen, om vaders de tijd te geven die ze nodig hebben om met hun kinderen door te brengen en om te bepalen wat voor vader ze willen worden.”
Sinds januari 2023 is het vaderschaps- en co-ouderschapsverlof in België uitgebreid van drie naar vier weken. Een duidelijke evolutie die bijna twintig jaar op zich heeft laten wachten. Maar het idee om het verlof uit te breiden of zelfs te verplichten speelde al langer. We weten allemaal dat het essentieel is dat papa’s aanwezig zijn, vooral tijdens de eerste weken, om de mama’s zo goed mogelijk te ondersteunen bij de uitdagingen die de komst van een baby met zich meebrengt. Naar aanleiding van die beslissing merkte de Ligue des familles op dat het beleid duidelijk verbeterd was, maar de organisatie sloot geenszins het debat over een verdere uitbreiding. In juni 2023 publiceerde het team van Born in Brussels het artikel Un congé de paternité de 15 semaines : cinq partis y sont désormais favorables ! (artikel in het Frans). (bornin.brussels)
De rest van Europa
België is dus niet de slechtste leerling van de klas – in vergelijking met bv. Duitsland, waar het ouderschapsverlof gedeeld wordt – maar heeft nog een lange weg te gaan. In 26 van de 27 lidstaten van de Europese Unie is betaald vaderschapsverlof sinds 2022 een recht. De EU heeft het minimum vastgelegd op tien werkdagen en gemiddeld bedraagt het negentien dagen. In de praktijk stellen we vast dat sommige landen flexibeler zijn. Zo kunnen Spaanse papa’s profiteren van zestien weken vaderschapsverlof. In Noorwegen hebben vaders recht op tien weken verlof, in Nederland 42 dagen en Zweden is het meest vrijgevig, met 480 dagen betaald verlof. Niet alleen het aantal verlofdagen verschilt, maar ook de vergoeding. Polen en Estland betalen 100% van het loon, Bulgarije 78%, Denemarken 53% en het Verenigd Koninkrijk 20%. In een persbericht van 2023 stelde de Ligue des familles voor om het vaderschapsverlof vanaf 2024 elk jaar met twee weken te verlengen, tot het in 2029 vijftien weken bedraagt. Christophe Cocu, directeur-generaal van de Ligue des familles, zei: “Spanje heeft dat gedaan. Het vaderschapsverlof bedraagt daar nu zestien weken. Nog andere Europese landen hebben een grote voorsprong op ons, zoals Noorwegen (tien weken). Het is een realistisch voorstel, als de politieke wil er is.”
Naar verplicht vaderschapsverlof?
Sinds 2 augustus 2022 zijn de lidstaten van de Europese Unie verplicht om betaald vaderschapsverlof aan te bieden (richtlijn betreffende het evenwicht tussen werk en privéleven). In de praktijk verschilt de uitvoering van dat verlof, dat uitsluitend voorbehouden is voor de vader, of de co-ouder in landen waar co-ouderschap wordt erkend, van land tot land. In zijn persbericht stelde de Ligue des familles ook voor om het vaderschapsverlof te verplichten, zoals in Frankrijk (één week), Portugal (twintig dagen) en Spanje (zes weken). Directeur-generaal Christophe Cocu verduidelijkt: “We stellen voor om het volledige huidige vaderschapsverlof (vier weken) te verplichten. Wanneer het verlof vijftien weken bedraagt, willen we de eerste negen weken verplichten, net zoals voor moeders. Op die manier willen we dat vaders hun verlof kunnen opnemen zonder dat ze bang hoeven te zijn voor negatieve gevolgen op het werk en om de professionele ongelijkheden tussen mannen en vrouwen te verminderen. Ouders zijn duidelijk vragende partij, want 64% is een voorstander van verplicht vaderschapsverlof, en slechts 9% is ertegen.”
