Volgens onderzoekscentrum en Belgisch instituut voor gezondheid Sciensano lijdt 4% van de kinderen en 7% van de jongeren aan obesitas. Om het evenwicht te herstellen heeft het RIZIV een geïntegreerd en multidisciplinair gezondheidszorgsysteem opgezet. Dat heeft als doelstelling kinderen of jonge patiënten te helpen een evenwichtig voedingspatroon terug te vinden en hun gezondheid zelf in han­den te nemen.

Het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) biedt zorgtrajecten aan om kinderen te helpen zich goed te voelen over zichzelf en hun lichaam. Alleen het remgeld moet worden betaald. In het licht van de groeiende zorgvraag is het belangrijk om gevallen van anorexia nervosa, binge eating disorder of boulimia nervosa vroeg op te sporen, zodat artsen, diëtisten en psychologen multidisciplinaire zorg kunnen bieden.

De eerste stap is erover praten met een arts

De eerste tekenen moeten worden opgemerkt om te kunnen voorkomen dat de gezondheidstoestand van een kind verslechtert. Dat kunnen de ouders zijn, maar ook een huisarts of andere gezondheidsprofessional kan aan de alarmbel trekken. Vervolgens kunnen artsen advies geven over de meest geschikte zorg naargelang de situatie van de jongere, een gezondheidscheck-up uitvoeren of doorverwijzen naar specialisten zoals diëtisten of andere zorgverleners. Daarnaast kan de huisarts of kinderarts zo nodig een zorgtraject opstarten, met toestemming van de jongere zelf of zijn of haar verantwoordelijke als de jongere nog geen achttien is.

Zorgtrajecten op maat

Op de website van het RIZIV staat dat de zorgtrajecten gebaseerd zijn op een multidisciplinaire aanpak en geïntegreerde zorg, waarbij elke patiënt die zorg nodig heeft op het gebied van gezonde voeding en diëtetiek kan rekenen op een divers team van gespecialiseerde professionals (artsen, diëtisten, psychologen, enz.). Jonge patiënten worden individueel behandeld en de zorg wordt in overleg met andere specialisten op hun specifieke situatie afgestemd. Dit zijn de verschillende zorgtrajecten:

• Jongeren tot en met 23 jaar met een eetstoornis
• Pediatrische eetstoornissen bij kinderen tot en met 12 jaar die niet in staat zijn om via de mond te eten
• Obesitas bij kinderen en jongeren van 2 tot en met 17 jaar die in een gespecialiseerd centrum (PMOC) worden behandeld
• Diabetes type 2 in het beginstadium: opstarttraject
• Vergevorderde diabetes type 2:zorgtraject

→ Meer informatie: website van het RIZIV of ovcomeddir@riziv-inami.fgov.be

Symposium over voeding en gezondheid

De FOD Volksgezondheid organiseert een symposium over het terugdringen van obesitas en ziekten die verband houden met voeding in België. Het is bedoeld voor gezondheidszorgprofessionals en biedt actoren de gelegenheid om beste praktijken uit te wisselen, deel te nemen aan panelgesprekken en te netwerken om samen strategieën voor een betere gezondheidszorg te bedenken.

→ Praktische informatie: 

Wanneer? Woensdag 10 september 2025 van 8.30 tot 16.45 uur
Waar? Résidence Palace, Brussel
Moderator: Sofie Dumont, Lady Chef. Met exclusieve gast Anna Taylor (The Food Foundation, UK) en in aanwezigheid van Hare Majesteit de Koningin.
Schrijf je in vóór 20 augustus via het inschrijvingsformulier.

In zaal 68 van het UKZKF vind je voortaan de nieuwe baby-eenheid. Die is speciaal ontwikkeld voor baby’s van 0 tot 2 jaar, die meestal in het ziekenhuis worden opgenomen voor acute, chronische of postoperatieve aandoeningen. Daar krijgen ze geavanceerde multidisciplinaire zorg, waarbij hun ouders een centrale rol spelen.

Baby’s hebben baat bij gespecialiseerde opvolging, vooral als ze zeer prematuur zijn, pediatrische palliatieve zorg nodig hebben of misvormingen of ontwikkelingsachterstanden vertonen. De samenwerking met de andere ziekenhuisdiensten garandeert de continuïteit van het zorgtraject, en zorgt ervoor dat het wordt uitgestippeld vanuit een co-creatieoogpunt. “Het onthaal van families staat centraal in onze zorgvisie”, benadrukt het UKZKF.

“Onze teams werken dagelijks samen met alle specialisten van het UKZKF om een multidimensionale aanpak te garanderen, afgestemd op de medische, nutritionele, psychologische en sociale noden van elk kind. Na de hospitalisatie zorgt de baby-eenheid ook voor de verdere opvolging van de patiënten en helpt ze ouders bij het plannen van ambulante afspraken in het ziekenhuis”, vervolgt het UKZKF.

 Ouders ondersteunen en betrekken

De eenheid organiseert een aantal preventieve acties om de ouder(s) te begeleiden in hun (nieuwe) rol:

• ouders opleiden: eerste zorgen (dragen, hygiëne en voeding), postoperatieve zorgen (schisis), aangepaste voeding bij voedselaversie of voedingsproblemen;
• borstvoeding ondersteunen, met de hulp van een lactatiekundige;
• het ouderschap ondersteunen: postnatale depressie opsporen, mishandeling voorkomen in samenwerking met SOS Enfants. Een psychologe en een diëtiste komen regelmatig langs op alle kamers;
• systematisch preventief opvolgen: groeiachterstand (lengte/gewicht), vaccinatie-achterstand en ontwikkelingsstoornissen opsporen.

“Hechting is een pijler van de ontwikkeling op deze leeftijd. Die mag niet op pauze worden gezet door een ziekenhuisopname”, zegt dr. Nathalie Genis, de kinderarts die verantwoordelijk is voor de eenheid.

Gezinnen een centrale rol geven

Elk detail is zo bedacht om een gezinsvriendelijke omgeving te creëren. De eenheid heeft uitsluitend eenpersoonskamers die allemaal zijn uitgerust met een bed voor een van de ouders. Zo kunnen ouders en hun kinderen er de klok rond samen verblijven en blijft de hechting behouden. Er is zelfs een kitchenette en een speelruimte waar opvoeders en clowns de kinderen komen opvrolijken. Bovendien kan de Robert Duboisschool, die verbonden is aan het UKZKF, educatieve en psychologische begeleiding bieden bij langdurige ziekenhuisopnames. De vzw “Les Câlineurs de Bébés” (De Babyknuffelaars) kan uitgeputte ouders ook even respijt geven.

Verpleegkundige expertise bieden en eetstoornissen aanpakken

Een team van gespecialiseerde verpleegkundigen volgt de specifieke behoeften van de opgenomen baby’s nauwlettend op. Om consistente zorgkwaliteit te bevorderen, beschikken ze over apparatuur van topkwaliteit voor centrale monitoring (apneu, malaise, hartritmestoornissen, enz.) en zelfs high-flow neuscanules (HFNC). Dankzij de grondige expertise van de verpleegkundigen met HFNC’s, bieden die canules meer ademcomfort, verdragen de kinderen ze beter en is continue toezicht mogelijk.

Voedingsproblemen zijn in stijgende lijn en vormen dan ook een van de belangrijkste aandachtspunten van de baby-eenheid. Eetmoeilijkheden en zuigstoornissen vereisen de tussenkomst van een gespecialiseerd team van kinderartsen, kinesisten, logopedisten en psychologen. Om gezinnen te kunnen begeleiden moeten eerst de oorzaken gekend zijn, voordat de weg naar opnieuw zelfstandig eten kan worden aangevat.

→ Meer informatie over de baby-eenheid

↓ Maak kennis met de baby-eenheid in dit filmpje (UKZKF) ↓

De jaarlijkse Wereldborstvoedingsweek richt in augustus de schijnwerpers op het belang van borstvoeding in maar liefst 170 landen. In België en Frankrijk moeten we iets langer wachten, tot in oktober. Dit jaar benadrukt de campagne dat borstvoeding prioritair moet blijven, ook nu het milieu en de klimaatverandering een grote impact hebben op de keuze om borstvoeding te geven en de mogelijkheden die daartoe bestaan. Born in Brussels grijpt de gelegenheid aan om de Geneva Infant Feeding Association (GIFA) onder de aandacht te brengen.

“Borstvoeding is de meest effectieve vorm van preventie om de overlevingskans en gezondheid van kinderen te verbeteren… Met betere borstvoedingspraktijken zouden jaarlijks meer dan een miljoen sterfgevallen onder kinderen jonger dan vijf jaar voorkomen kunnen worden”, aldus de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO).

Duurzame ondersteuningssystemen opzetten

De eerste Wereldborstvoedingsweek werd in 1992 georganiseerd door de WABA (World Alliance for Breastfeeding Action). De campagne wordt ondersteund door de WGO en UNICEF en vindt dit jaar tussen 1 en 7 augustus in maar liefst 170 landen plaats. Bovendien stelt de WABA de actiefolder Prioritise Breastfeeding beschikbaar in verschillende talen. Deze editie draait om het milieu en de klimaatverandering. De wereldwijde campagne focust overigens al sinds 2016 op duurzame doelstellingen en het opzetten van duurzame systemen met actoren op verschillende niveaus. “Een borstvoedingsvriendelijke omgeving is niet alleen goed voor gezinnen, maar vermindert ook aanzienlijk de impact van kunstmatige voeding op het milieu.”

De GIFA beschermt, bevordert en ondersteunt borstvoeding

De GIFA is een Zwitserse ngo die in 1979 in Genève werd opgericht. Ze is lid van het International Baby Food Action Network (IBFAN) dat momenteel meer dan 270 groepen in niet minder dan 168 landen telt. De doelstelling van de GIFA is optimale voedingspraktijken voor zuigelingen en jonge kinderen beschermen, bevorderen en ondersteunen. Ze zet zich in voor een borstvoedingsvriendelijk beleid en tegen commerciële praktijken, in Zwitserland en de rest van de wereld. Net als de andere groepen in het IBFAN onderschrijft de GIFA deze zeven principes:

• Alle baby’s en jonge kinderen ter wereld hebben recht op de hoogst mogelijke gezondheidsstandaard.
• Gezinnen, en met name vrouwen en kinderen, hebben recht op toegang tot voldoende en voedzaam voedsel en voldoende en betaalbaar water.
• Vrouwen hebben het recht om borstvoeding te geven en om weloverwogen beslissingen te nemen over de voeding van hun baby en jonge kind.
• Vrouwen hebben recht op volledige ondersteuning bij het geven van borstvoeding gedurende twee jaar of langer en op exclusieve borstvoeding gedurende de eerste zes maanden.
• Iedereen heeft recht op toegang tot kwalitatief goede gezondheidszorg en informatie, vrij van commerciële invloeden.
• Zorgverleners en consumenten hebben recht op bescherming tegen commerciële invloeden die hun oordeel en beslissingen kunnen beïnvloeden.
• Mensen hebben het recht om zich in internationale solidariteit in te zetten voor verandering die de basisgezondheid beschermt, bevordert en ondersteunt.

“Borstvoeding geven is de meest natuurlijke manier om baby’s en jonge kinderen te voeden. Moedermelk helpt infectieziekten voorkomen en niet-overdraagbare ziekten bij zowel kinderen als moeders verminderen (hart- en vaatziekten, overgewicht en obesitas, diabetes en bepaalde kankers en allergieën).” Dat verduidelijkt de GIFA op haar website.

Het IBFAN

Het International Baby Food Action Network (IBFAN) bestaat sinds 1979. De GIFA, die in hetzelfde jaar is opgericht, was het eerste kantoor van het netwerk. Vandaag telt het bijna 300 groepen (of leden) die onafhankelijk en op maat van nationale behoeften werken. Alle groepen van het IBFAN letten erop belangenverstrengeling te voorkomen en hun onafhankelijkheid te bewaren.

↓ Korte video over de activiteiten van het IBFAN die in 2021 is vertoond tijdens de ceremonie ter gelegenheid van de veertigste verjaardag van de Internationale Code. ↓

De voordelen van borstvoeding

Moedermelk biedt veel voordelen voor baby’s: ze voorziet in al hun voedingsbehoeften tijdens de eerste zes levensmaanden en vult hun behoeften aan na de introductie van vast voedsel. Borstvoeding creëert ook een hechte band tussen moeder en kind, want huid-op-huidcontact bevordert de emotionele veiligheid van de baby. Je vindt meer informatie over dit thema op de website van Born in Brussels:

• Borstvoeding
• Van melk naar vast voedsel

Problemen met borstvoeding

Collectif Maison Jaune is het resultaat van een juridische en sociale samenwerking tussen de drie Brusselse vzw’s Le Petit Vélo Jaune, het Eenoudergezinnen’thuis en Casa legal. Ze organiseren er opvang voor gezinnen, vooral alleenstaande moeders, en multidisciplinaire begeleiding. Dankzij het partnerschap van de drie actoren op het terrein krijgen kwetsbare gezinnen in moeilijkheden extra hulp.

“We wilden een collectief antwoord bieden op een steeds complexere context voor de verenigingssector, die met een gebrek aan structurele middelen kampt. Door beter samen te werken willen we gezinnen begeleiden in hun complexe sociale realiteit. Daarnaast streven we naar waardig werk voor de teams die onze opdrachten dagelijks uitvoeren“, legt Vinciane Gautier, coördinator van Le Petit Vélo Jaune, uit aan de nieuwsdienst van rtbf.

Samen staan we sterk!

Ondersteund door equal.brussels, de referentiepartner voor inclusie in Brussel, biedt Collectif Maison Jaune een welkome uitweg voor een doelgroep die tot nog toe nergens terechtkon. De drie verenigingen bundelen hun krachten en delen hun middelen, zonder hun specifieke kenmerken te verliezen. Zo kan Le Petit Vélo Jaune steunen op de energie van vrijwilligers om alleenstaande moeders te begeleiden. Het Eenoudergezinnen’thuis biedt dan weer multidisciplinaire ondersteuning aan op zowel juridisch als psychologisch vlak en organiseert groepsactiviteiten. Tot slot staat Casa legal kwetsbare personen bij door ze sociaal-juridisch en holistisch te begeleiden. Dankzij de diverse expertises van de medewerkers van de drie vzw’s kunnen ze hun gemeenschappelijke doelgroep beter begeleiden en helpen, wat ze bovendien in een gedeelde ruimte doen. “We steunen ouders van nabij in de uitoefening van hun fundamentele rechten. Daarnaast verdedigen we de belangen van gezinnen. Alle politieke partijen vermelden alleenstaande ouders in hun programma. Toch moeten we nadrukkelijk herhalen dat in Brussel een op de drie huishoudens door alleenstaande ouders draaiende wordt gehouden. Er zijn dus concrete middelen nodig om ze te begeleiden en in hun specifieke behoeften te voorzien.” Dat verduidelijkte Kadija Bouchirab, coördinator van het Eenoudergezinnen’thuis, aan de nieuwsdienst van rtbf.

→ Voor meer informatie over het partnerschap kan je terecht bij een van de drie vzw’s. 

Le Petit Vélo Jaune

De vrijwilligers van Le Petit Vélo Jaune worden “coéquipiers” of teamgenoten genoemd. Ze begeleiden gezinnen in moeilijkheden en bieden hulp aan (toekomstige) ouders bij hen thuis. Dat concept vindt zijn wortels in de vaststelling dat een aantal ouders van bij de start van hun gezinsleven of zelfs de zwangerschap sociaal geïsoleerd en in bestaansonzekerheid leven. Alle ouders maken moeilijke periodes door, ongeacht hun persoonlijke achtergrond. Bestaansonzekerheid, financiële problemen, sociaal isolement, alleenstaand ouderschap, burn-out bij ouders: bij al die potentiële obstakels is ondersteuning broodnodig!

Voor die begeleiding liet Le Petit Vélo Jaune zich inspireren door hoe we leren fietsen: om de eerste meters af te leggen, hebben we de vriendelijke begeleiding nodig van iemand die ons genoeg zelfvertrouwen geeft zodat we alleen durven trappen.

→ Ontdek Le Petit Vélo Jaune (Franstalige website)

Het Eenoudergezinnen’thuis

Het Eenoudergezinnen’thuis is er voor iedereen die, al dan niet permanent, de hoofd-, gedeelde of occasionele verantwoordelijkheid draagt voor de huisvesting en opvoeding van een kind.

De vzw helpt eenoudergezinnen in Brussel door gratis begeleiding te bieden op drie niveaus, in de vorm van individuele, collectieve en gemeenschapsacties. Dankzij het multidisciplinaire team, dat bestaat uit maatschappelijk assistenten, juristen en psychologen, kan het zowel psychosociale als juridische ondersteuning organiseren voor gezinnen die dagelijks met moeilijkheden worden geconfronteerd. De vzw biedt ook activiteiten en workshops voor ouders om hun isolement te doorbreken.

→ Naar de website van het Eenoudergezinnen’thuis

Casa legal

Casa legal is opgericht door vier vrouwelijke advocaten als een sociaal-juridische vzw die netwerkt met professionals uit andere disciplines om de psychosociale weerbaarheid en begeleiding van zogenaamd kwetsbare personen te verbeteren. De obstakels waarop die doelgroep botst, zijn immers veelal vergelijkbaar: bureaucratie, administratieve complexiteit en een overvloed aan oplossingen. Aan de hand van een holistische begeleiding en alternatieve methoden voor geschillenbeslechting wil Casa legal langdurige en dure juridische procedures zoveel mogelijk vermijden. Bemiddeling is bijvoorbeeld nog steeds te weinig bekend, hoewel het vaak een effectieve manier is om snel tot een oplossing te komen waarin iedereen zich kan vinden.

“Via rechtspleging, belangenbehartiging en sociale en menswetenschappen willen we mensen empoweren en slagkrachtiger maken wanneer ze – individueel of collectief – te maken krijgen met administratieve, juridische, sociale, interpersoonlijke en psychologische problemen”, zo staat te lezen op de website van Casa legal. 

→ Meer weten over Casa legal

Met het einde van het schooljaar in zicht komen de zomerkampen eraan. Veel ouders hebben hun kinderen ingeschreven voor leuke en sportieve activiteiten. Maar intussen doen mazelen nog steeds de ronde, ook in Brussel. Om ouders en kampverantwoordelijken daarvan bewust te maken, organiseert Vivalis, waar Born in Brussels deel van uitmaakt, een preventiecampagne die benadrukt dat ze in geval van twijfel het beste contact opnemen met hun arts.

De cel Preventieve Geneeskunde van Vivalis maakte een poster die gratis kan worden gedownload om gezinnen te informeren over de symptomen en de juiste maatregelen. Die oproep tot waakzaamheid is belangrijk voor het welzijn van alle burgers. Ook beheerders van speeltuinen wordt gevraagd de poster op te hangen om het bewustzijn te vergroten.

Samen staan we sterk tegen mazelen!

Met zijn bewustmakingscampagne herinnert Vivalis aan de voorzorgsmaatregelen om jezelf en de meest kwetsbaren te beschermen. Zo kunnen we de verspreiding van de ziekte beperken en het welzijn van zoveel mogelijk mensen garanderen. Kinderen en volwassenen die slechts deels of helemaal niet gevaccineerd zijn, worden als hoogrisicopersonen beschouwd. Dit zijn de juiste reflexen om jezelf en anderen tegen mazelen te beschermen:

• Controleer de vaccinatiestatus van je kind en maak zo snel mogelijk een afspraak met je huisarts of kinderarts als die onvolledig is.
• Vertoont je kind symptomen (koorts, huiduitslag) of twijfel je? Bel je huisarts of kinderarts vóór de consultatie. Vermijd dat je kind in direct contact komt met niet-gevaccineerde of kwetsbare personen (pasgeborenen, zwangere vrouwen, enz.) en draag een mondmasker als je op consultatie gaat. Stuur je kind niet naar zomeractiviteiten of kinderdagverblijven voordat je de toestemming van je behandelend arts hebt gekregen.

→ Download de poster over mazelen

Hoe bescherm ik mezelf en anderen?

De cel Preventieve Geneeskunde van Vivalis herhaalt het belang van volledige vaccinatie om helemaal beschermd te zijn tegen mazelen en geen risico meer te lopen. Een dosis is dus niet genoeg. De enige manier om je doeltreffend tegen de ziekte te beschermen is met twee doses van het BMR-vaccin (bof-mazelen-rodehond), dat onder bepaalde voorwaarden bovendien gratis is. De eerste dosis wordt over het algemeen op de leeftijd van één jaar toegediend, de tweede dosis tussen zeven en negen jaar. De consultaties van Kind & Gezin en het ONE (Office de la Naissance et de l’Enfance) zijn gratis voor kinderen tot zes jaar. Ook wie niet bij een ziekenfonds is aangesloten kan zich laten vaccineren. Verder is het vaccin gratis bij deelnemende kinderartsen en huisartsen (alleen de consultatie is betalend).

Over mazelen

Mazelen zijn een uiterst besmettelijke virale infectieziekte die via de luchtwegen wordt overgedragen. Koorts en rode vlekjes op de huid zijn de belangrijkste symptomen. Kinderen jonger dan tien jaar lopen het grootste risico om mazelen te krijgen. Volgens de recentste studies is er bij 30% van de besmette personen een risico op complicaties. Om die risico’s te verminderen, moeten we bepaalde groepen extra beschermen. Het gaat dan vooral om zwangere vrouwen, baby’s jonger dan één jaar, personen met een zwak immuunsysteem en mensen die nog nooit werden gevaccineerd. Helaas is het niet mogelijk om te vaccineren tijdens de zwangerschap of voor de leeftijd van zes maanden. Daarom moeten we mazelenuitbraken vermijden door ons tijdig te laten vaccineren. Wie geboren is na 1970 en geen twee doses van het mazelenvaccin gekregen heeft, kan zich gratis laten vaccineren door de artsen die deelnemen aan het vaccinatieprogramma van Kind & Gezin en het ONE.

→ Meer informatie over mazelen vind je in de brochure op vivalis.brussels

→ Controleer je vaccinatiestatus met Vivalis

De juiste informatie delen is essentieel

Born in Brussels begrijpt hoe belangrijk het is om de juiste informatie op het juiste moment te delen, en dat geldt ook voor vaccinatie. Aan deze bewustmakingscampagnes heeft Vivalis al deelgenomen: Mazelenepidemie:ga je op reis met jonge kinderen?Laat ze vaccineren!, Mazelen en kinkhoest: vaccins nog steeds gratis voor peuters, Kinkhoest en zwangerschap:herhalingsvaccinatie is belangrijk, benadrukt Vivalis en Wereldvaccinatieweek: jezelf en anderen beschermen is onbetaalbaar!