Voor het eerst in België werd bij een pasgeborene met een extreem trage hartslag een micro-pacemaker geïmplanteerd. Onder coördinatie van de dienst kindercardiologie van de Cliniques universitaires Saint-Luc slaagde men er op 12 december in om deze ingreep succesvol uit te voeren. Een dergelijke implantatie komt zelden voor: wereldwijd werd deze ingreep nog maar een vijftigtal keer opgetekend. Geweldig nieuws voor de gelukkige ouders, die hun baby mee naar huis konden nemen om de feestdagen samen door te brengen.

In een recent persbericht vertellen de Cliniques universitaires Saint-Luc over wat alleen maar beschreven kan worden als een medisch hoogstandje: de ongeziene implantatie van een pacemaker bij een pasgeborene. Het ziekenhuis licht toe: De belangrijkste indicatie om een micro-pacemaker te plaatsen is aangeboren AVB (atrioventriculair blok), een hartritmestoornis die al in de baarmoeder kan optreden. Deze pathologie beïnvloedt de elektrische prikkel tussen de boven- (voorkamer) en onderkant (kamer) van het hart, wat resulteert in een zeer trage hartslag met gevolgen op de groei van de foetus en vervolgens van de pasgeborene. 

Een kleine pacemaker met een grote impact

Traditionele pacemakers zijn bijzonder groot in vergelijking met het lichaam van een zuigeling. Naast de ruimte die ze innemen, is het risico op littekens en bijkomende infecties groot bij dit soort hulpmiddelen. Omdat de foetus een extreem trage hartslag had, werd vanaf 24 weken zwangerschap al medicatie via de navelstreng toegediend om de hartslag te versnellen, het risico op hartfalen of zelfs doodgeboorte te minimaliseren en de foetus zo ver mogelijk in de zwangerschap te brengen, onder streng medisch toezicht. Gezien het hoge risico op vroeggeboorte en een laag geboortegewicht, wendde het medische team zich tot een apparaat dat nog nooit eerder in België was gebruikt: de micro-pacemaker van Medtronic. 

“Die pacemaker is beter aangepast aan het lage gewicht van de zuigeling en verkort ook de duur van de ziekenhuisopname, omdat er geen alternatieven (intraveneuze behandeling met Isuprel, tijdelijke pacemaker) nodig zijn om de hartslag voor de operatie te versnellen. Omdat deze micro-pacemaker nog nooit in België was geïmplanteerd, moest het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) zijn goedkeuring geven”, aldus het persbericht.

Een groot succes

De geboorte vond vijf weken voor de uitgerekende datum plaats en vereiste een nauwkeurige coördinatie tussen de teams voor verloskunde, neonatologie, intensieve zorgen, kindercardiologie, anesthesie en chirurgie. De ingreep vond direct na de geboorte plaats. Er werd een thoracotomie (kleine opening tussen de ribben) uitgevoerd om de sonde te implanteren, d.w.z. de elektrische draad die het doosje van de pacemaker met het hart verbindt. Het doosje werd geplaatst via een abdominale incisie. De implantatie was een groot succes: het hartritme van het kind is nu normaal. Na een paar dagen op de afdeling pediatrische intensieve zorgen en vervolgens op de afdeling kindercardiologie, kon het kind de feestdagen met zijn familie doorbrengen. Nu gaat hij regelmatig op controle bij de kindercardiologie.

Een vijftigtal precedenten wereldwijd

Dit implantaat, het eerste in zijn soort in België, komt wereldwijd zelden voor, met nauwelijks vijftig gerapporteerde gevallen, voornamelijk in de VS. Deze micro-pacemaker breidt nu het aanbod van behandelingen uit voor pasgeborenen met hartproblemen. Het toont nogmaals het belang aan van samenwerking tussen farmaceutische bedrijven en de medische wereld bij de ontwikkeling van alternatieven voor patiënten die lijden aan zeldzame en specifieke pathologieën, in het bijzonder voor kinderen.

Geplaatst en gewijzigd door Samuel Walheer

Om het nieuwe jaar in te luiden, zet het Born in Brussels-team een veranderingsagent in de kijker die het algemeen belang dient en talrijke verenigingen en menselijke doelen steunt: de Koning Boudewijnstichting. Volgens hun laatste studie lijdt 12,8% van de kinderen in België aan materiële ontbering. Dit betekent dat ze dagelijks minstens drie van de 17 elementen missen die volgens de EU essentieel zijn voor een gezonde en evenwichtige ontwikkeling.

En zoals elk jaar maakt de Koning Boudewijnstichting er een erezaak van om te strijden tegen kinderarmoede, die zoveel gezinnen treft (vooral eenoudergezinnen). De KBF helpt en ondersteunt verenigingen om de toegang van alle kinderen tot kwaliteitsvolle kinderopvang te bevorderen, vanaf de allereerste kinderjaren. Het moedigt daarom essentiële diensten aan door bestaande en toekomstige initiatieven te versterken voor de toekomst van de volwassenen van morgen en onze samenleving.

Al bijna vijftien jaar zet de Koning Boudewijnstichting zich in om de levensomstandigheden van kinderen die in armoede leven te verbeteren en om hen bewust te maken van hun situatie. Trouw aan dit engagement komt ze in actie voor de 12e editie van Viva for Life, de grote solidariteitscampagne van de RTBF tegen kinderarmoede in de Federatie Wallonië-Brussel. In het kader van dit initiatief steunt de Stichting organisaties die nauw samenwerken met kinderen en gezinnen in precaire situaties, en in het bijzonder diensten voor jonge kinderen. Het doel is om de impact van deze initiatieven te versterken ten voordele van kinderen en gezinnen die het moeilijk hebben”., aldus de website van de Koning Boudewijnstichting.

{ Persbericht van de Koning Boudewijnstichting }

12,8% van de kinderen lijdt onder materiële ontbering

Ook dit jaar blijft mobilisatie cruciaal: de opeenvolgende crisissen hebben veel gezinnen met kinderen in de greep van bestaansonzekerheid gebracht. De laatste cijfers die eind 2023 door de Koning Boudewijnstichting werden gepubliceerd, belichten een alarmerende realiteit: in België lijdt 12,8% van de kinderen aan materiële deprivatie (het ontbreekt hen dagelijks aan minstens drie van de 17 elementen die door de EU als essentieel worden beschouwd voor een gezonde en evenwichtige ontwikkeling). Deze situatie beïnvloedt elk aspect van hun leven: gezondheid, onderwijs, ontwikkeling (emotioneel, intellectueel, cultureel, sociaal) en zelfs hun toekomst als toekomstige volwassenen. Eenoudergezinnen lopen een groter risico op ontbering, vooral die met een moeder aan het hoofd.

De vroege kinderjaren staan centraal in onze prioriteiten

Omdat de Koning Boudewijnstichting ervan overtuigd is dat investeren in de vroege kinderjaren een sleutelfactor is om de vicieuze cirkel van armoede tussen generaties te doorbreken, werkt ze samen met andere actoren om de toegang van alle kinderen tot kwaliteitsvolle kinderopvang vanaf de vroegste kinderjaren te bevorderen: crèches, ontmoetingsplaatsen voor ouders en kinderen, buitenschoolse activiteiten, kleuterscholen die meer aandacht hebben voor kansarme kinderen…. Investeren in deze essentiële diensten, die kinderen de best mogelijke ondersteuning bieden wanneer ze beginnen te socialiseren en te leren, is een echte investering in de toekomst van de samenleving.

De impact versterken

In het kader van Viva for Life biedt de Koning Boudewijnstichting begeleiding en steun aan geselecteerde organisaties om hen te helpen de impact van hun werk met kinderen en hun families te versterken. Dit is het geval voor de Luikse vzw Éclat de rire en haar project Escale bébé. Deze warme en gastvrije plek verwelkomt peuters terwijl hun moeders Frans of burgerschap leren. Dankzij de steun van de Stichting kon Escale bébé professioneler worden, met de aanwerving van een professional voor jonge kinderen die als referentiepunt fungeert voor kinderen die niet gewend zijn om buiten de familiekring te zijn. Dit heeft een drievoudig effect gehad: voor de vereniging, die haar actiecapaciteit heeft versterkt; voor de kinderen, die profiteren van kinderopvang van hoge kwaliteit; en voor de moeders, die hun eerste stappen op weg naar opleiding en onafhankelijkheid kunnen zetten.

→ Aan de Koning Boudewijnstichting

Partagé par Samuel Walheer

Aan al onze lezers, professionals uit de perinatale sector, (aanstaande) ouders, alleenstaande ouders, gezinsondersteunende verenigingen en natuurlijk alle kinderen, baby’s en pasgeborenen, wenst het Born in Brussels team u mooie feestdagen! Ook dit jaar is het perinatale nieuws rijk en bloeiend. We besteden er bijzondere aandacht aan, zodat we u het allerbeste kunnen brengen. Om 2025 te verwelkomen, willen we je een selectie van onze artikelen aanbieden, die in de loop van het jaar zijn uitgekozen en gepubliceerd, zodat je ze kunt (her)ontdekken. Veel leesplezier… en tot volgend jaar!

Ter herinnering: Born in Brussels behandelt actuele thema’s in verband met perinatale zorg: medische, psychologische, praktische, administratieve en juridische aspecten vereenvoudigd. Afhankelijk van de behandelde thema’s wordt steeds verwezen naar organisaties of actoren om multidisciplinaire informatie te verstrekken. Als site die zich richt tot (toekomstige) ouders publiceert Born in Brussels bovendien een maandelijkse nieuwsbrief onder de naam Bib News. Voorlopig vindt u hier onze selectie van de beste artikels, uit de 98 die in de loop van het jaar werden geschreven:

Geboortehuis : verplicht in Brusselse kraamafdelingen vanaf september 2024

Het is officieel : vanaf september 2024 moeten alle Brusselse ziekenhuizen een geboortehuis in hun kraamafdeling hebben. Als dat niet kan, moeten sommige ruimtes beschikbaar blijven voor zelfstandige vroedvrouwen en huisartsen om dat type bevallingen mogelijk te maken. Het idee is eenvoudig: zwangere vrouwen toelaten om op een natuurlijke manier te bevallen en hen een thuisgevoel geven, waarbij medische zorg mogelijk blijft.

→ Aanstaande moeders een keuze geven

Social freezing : een hoopgevend alternatief om mama te worden, volgens een onderzoek

Social freezing is het invriezen van eicellen. Die methode is onderzocht in een recente studie van Brussels IVF, het centrum voor reproductieve geneeskunde van UZ Brussel. Uit de resultaten blijkt dat 41% van de vrouwen die hun eicellen na hun veertigste laten ontdooien, een baby krijgen. Dat opvallende succespercentage geeft hoop en echte vooruitzichten aan alleenstaande vrouwen met een kinderwens. Hoewel niet iedereen de methode kent, wordt ze steeds gebruikelijker.

→ Wat zegt de studie ?

Kinderartsen pleiten voor een “nationale minister van/voor het kind” nu de verkiezingen naderen

Op 14 maart stelde de Belgian Academy of Paediatrics (BAoP) haar plan Zorg voor het Kind voor. Dat plan van maar liefst 250 pagina’s werd opgesteld in overleg met tientallen actoren in de wereld van de pediatrie en bevat tien aanbevelingen om de pediatrische zorg in België te verbeteren. De meest opvallende: “Benoem een nationale minister van/voor het kind”.

→ Wat is het plan Zorg voor het Kind ?

Tien jaar Le Cocon: de geboortehuizen in de kijker

Le Cocon, het eerste geboortehuis in een Belgisch ziekenhuis, mocht op vrijdag 29 maart tien kaarsjes uitblazen. Het was een unieke gelegenheid om professionals uit het veld – voornamelijk verloskundigen – samen te brengen om terug te blikken op het voorbije decennium van Le Cocon en om de toekomst van geboortehuizen in België te bekijken. Ook Born in Brussels was van de partij.

→ Vroeger en nu…

Twee dagen betaald verlof bij zwangerschapsverlies voor ambtenaren van de federale overheid

Een belangrijke stap naar erkenning van rouw bij een miskraam of het verlies van een zwangerschap is gezet in België op maandag 6 mei. Ambtenaren van de federale overheid hebben nu recht op twee dagen betaald verlof in geval van een zwangerschapsverlies, volgens een aankondiging van de minister van Ambtenarenzaken, Petra De Sutter. “Door twee wettelijke verlofdagen toe te kennen, hoop ik dit taboe te doorbreken en het onderwerp bespreekbaar te maken,” verklaarde ze.

→ Vrouwen ondersteunen die te maken krijgen met zwangerschapsverlies

Vroeggeboorte: de app NeoParent bevordert de communicatie tussen zorgverleners en ouders in het UZ Brussel

Sinds kort werkt het UZ Brussel met de mobiele applicatie NeoParent op de dienst Neonatologie. Het doel? De communicatie tussen zorgverleners en ouders van premature baby’s bevorderen. Via deze app kunnen ouders met het zorgteam communiceren over hun baby, gepersonaliseerde informatie ontvangen en foto’s van hun baby bekijken. Dankzij die mix van feitelijke informatie en emotionele momenten blijven ze verbonden met hun kindje in de couveuse.

→ Een ondersteuning voor ouders tijdens een ziekenhuisopname

Ouder-babyunit van Kliniek Sint-Jan biedt geestelijke gezondheidszorg na de bevalling

De geboorte van een baby zet het leven van de kersverse ouders op zijn kop. Die gebeurtenis leidt tot vreugde, maar kan ook psychologisch leed veroorzaken, vooral bij alleenstaande mama’s. Om die gezinnen te ondersteunen en hen in staat te stellen de band met hun baby te behouden, heeft de Kliniek Sint-Jan een specifieke ouder-babyunit. De enige voorwaarden zijn dat je ten minste 18 jaar oud moet zijn en een jong kind moet hebben (0 tot 12 maanden oud). Het team van Born in Brussels bezocht de unit samen met de verantwoordelijke, dr. Anna Mózes.

→ Meer informatie over de ouder-babyunit

Zwangere vrouwen: nieuw programma voor psychosociale ondersteuning gelanceerd

Het nieuwe, nationale programma “Geïntegreerde zorg voor zwangere vrouwen” werd onlangs goedgekeurd door het Verzekeringscomité van het RIZIV (Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering). Het doel? Psychosociaal kwetsbare zwangere vrouwen toegang geven tot zorg en ondersteuning gedurende de eerste duizend dagen. Andere programma’s moeten zich vervolgens richten op alle andere moeders en hun kinderen om ondersteuning te bieden die afgestemd is op de behoeften van alle gezinnen.

→ Het belang van de eerste 1000 dagen…

Mazelen en kinkhoest: vaccins nog steeds gratis voor peuters

Voor ouders komt maar één ding op de eerste plaats: de gezondheid van hun kind. Hoewel vaccinatie al tientallen jaren bestaat – en  de terugkeer van bepaalde epidemieën voorkomt – aarzelen sommige ouders om hun kind te laten vaccineren. En het werd er niet beter op tijdens de coronaperiode. Zo is in Brussel het aantal gevallen van mazelen (291 sinds februari) en kinkhoest (718 sinds januari) sterk gestegen omdat er te veel kinderen niet worden gevaccineerd.

→ Een vaccinatie voor elke leeftijd

Perinatale geestelijke gezondheid in de kijker: binnenkort een rubriek hierover op Born in Brussels

Voor de Internationale Dag van de Geestelijke Gezondheid publiceert Born in Brussels binnenkort het dossier “Perinatale geestelijke gezondheid”. Het is opgesteld in samenwerking met Bru-Stars en ontwikkeld in het kader van het nieuwe beleid op dit gebied. Door alle relevante informatie te verzamelen op een enkel toegankelijk platform, kunnen (toekomstige) ouders en perinatale professionals in Brussel gemakkelijker hun weg vinden.

→ Een hoognodige nieuwe sectie!

“Le monde d’Ayden”, de inclusieve speeltuin voor peuters, viert al zijn vierde verjaardag

Het team van Born in Brussels sprak met Lou Garagnani over haar inclusieve speeltuin “Le monde d’Ayden” in Ukkel. Het is geen wonder dat de speeltuin in de afgelopen vier jaar sinds de opening enorm is opgebloeid. Sindsdien heeft Lou al andere nevenprojecten opgestart en staan er nog een aantal op til.

→ Meer informatie over het project

Aquarelle: al 25 jaar lang een ruggensteun voor kansarme moeders (in spe)

Ieder jaar ondersteunt Aquarelle ongeveer 500 (aanstaande) moeders die in grote bestaansonzekerheid leven. Afgelopen november vierde de vereniging haar 25-jarige bestaan, waarin ze al zo’n 7.200 gezinnen mocht begeleiden. In een kortfilm van 15 minuten doet Aquarelle het relaas van zijn geschiedenis en zet het alle teams die elkaar in de loop der jaren afwisselden in de bloemetjes: verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen, maatschappelijk assistenten, enz.

→ Wat doet Aquarelle?

Het Born in Brussels-team, Emmanuelle, Sofia en Samuel

Elk jaar worden wereldwijd meer dan 13 miljoen baby’s te vroeg geboren. Ter gelegenheid van Wereldprematurendag wil Born in Brussels de aandacht vestigen op dit maatschappelijke thema, dat veel gezinnen in België en over de hele wereld raakt. Vroeggeboorte is vandaag de hoofdoorzaak van kindersterfte: meer dan een op de vijf premature kinderen haalt het vijfde levensjaar niet. Premature kinderen kunnen hun hele leven lang gezondheidsproblemen hebben en lopen meer risico op een handicap of ontwikkelingsachterstand. Om die complexe kwestie bespreekbaar te maken, delen we enkele van onze artikelen van het afgelopen jaar.

“Eens de bevalling in gang is gezet, kunnen we ze niet meer stoppen. We kunnen ze maximaal 48 uur uitstellen, wat handig is om een zwangere vrouw over te plaatsen die nog niet op een geschikte kraamafdeling ligt. Maar voor vrouwen die het risico lopen op een vroeggeboorte, kunnen we niet voorspellen of ze daadwerkelijk zullen bevallen. Met mijn onderzoek wordt dit nu mogelijk.” Céline Mehats, onderzoeksverantwoordelijke bij Inserm en toegewezen aan het Institut Cochin in Parijs

Vroeggeboorte: de WGO en UNICEF luiden de alarmbel over deze “stille noodsituatie”

De afgelopen tien jaar zijn er ongeveer 152 miljoen baby’s te vroeg geboren volgens een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) en het Kinderfonds van de Verenigde Naties (UNICEF) dat op woensdag 10 mei 2023 werd gepubliceerd. Een op de tien baby’s wordt te vroeg geboren – en elke 40 seconden sterft een van hen. Ook de conflicten, klimaatsverandering en COVID-19-crisis verhogen de risico’s voor vrouwen en baby’s wereldwijd.

→ Hoe zit het met deze stille noodsituatie?

Mijn kind is te vroeg geboren

Of een vroeggeboorte nu met de medische staf is besproken of onverwacht komt, het is een schok voor de ouders. Ze kunnen zich angstig voelen en veel vragen hebben. Ook andere familieleden kunnen hun bezorgdheid uiten. Wat is de rol van de neonatologiediensten, welke morele en psychologische steun bestaat er voor de ouders? Wat is NIDCAP? En wat zijn de gevolgen voor het zwangerschapsverlof?

→ Meer infos

Vroeggeboorte: de app NeoParent bevordert de communicatie tussen zorgverleners en ouders

Sinds kort werkt het UZ Brussel met de mobiele applicatie NeoParent op de dienst Neonatologie. Het doel? De communicatie tussen zorgverleners en ouders van premature baby’s bevorderen. Via deze app kunnen ouders met het zorgteam communiceren over hun baby, gepersonaliseerde informatie ontvangen en foto’s van hun baby bekijken. Dankzij die mix van feitelijke informatie en emotionele momenten blijven ze verbonden met hun kindje in de couveuse.

→ Over de applicatie

Gedeeld door Samuel Walheer

De nieuwe campagne van de internationale organisatie Défense des Enfants International (DEI) focust op geweldloos opgroeien. Zo wil de organisatie het grote publiek, en vooral ouders en opvoedingsdeskundigen, bewust maken van alle vormen van geweld die onder het mom van opvoeding worden gepleegd. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) worden zes op de tien kinderen onder de vijf jaar – of ongeveer 400 miljoen kinderen – regelmatig blootgesteld aan fysiek of psychologisch geweld door hun ouders of familieleden. Daarom moedigt de DEI iedereen die deze kwestie belangrijk vindt aan om het (Franstalige) materiaal op haar website te gebruiken en de campagne met anderen te delen.

In een vorig (Franstalig) artikel hadden we het over een praktische gids voor geweldloos ouderschap, ontwikkeld door de DEI in samenwerking met de algemeen afgevaardigde voor de rechten van het kind, de DCI World Service Foundation en het Observatoire de l’Enfance, de la Jeunesse et de l’Aide à la Jeunesse. Dat document is een essentieel hulpmiddel om professionals en ouders te helpen omgaan met zogenaamd gangbaar opvoedkundig geweld (ZGOG). Het omvat ook een classificatie van vormen van geweld, mogelijke gevolgen voor het welzijn en de ontwikkeling van het kind en bevat workshops in groep om ouders meer bewust te maken van het probleem. Met deze nieuwe campagne wil de DEI al­le zei­len bij­zet­ten, niet in het minst met een aangrijpend filmpje.

Een kind opvoeden is niet gemakkelijk. Dat mag echter nooit leiden tot geweld, of het nu fysiek, verbaal of psychologisch is. Dat laat immers blijvende sporen na bij kinderen: angst, gebrek aan zelfvertrouwen, hyperwaakzaamheid en zelfs antisociaal of gewelddadig gedrag als puber en volwassene. “Als opvoedings- en begeleidingsdeskundigen kunnen we een sleutelrol spelen om dergelijk geweld te voorkomen. Door mensen bewust te maken van de impact ervan en positieve alternatieven te promoten, dragen we bij aan een veilige omgeving voor elk kind”, vermeldt de website van de DEI.

Benieuwd naar de campagne?

Op de pagina over de campagne rond geweldloos opgroeien staan tien tips voor ouders en professionals. Ouders krijgen onder andere deze adviezen: “Maak je kind duidelijk wat er van hem of haar gevraagd wordt” en “Pas je aan het niveau van je kind aan, zowel fysiek als in je woordkeuze”. Professionals vinden er onder meer deze tips: “Zorg ervoor dat straffen zinvol en constructief zijn” en “Geef kinderen geen label”. Die waardevolle adviezen dragen bij aan een geweldloze opvoeding, en daar is iedereen bij gebaat.

→ Campagne rond geweldloos opgroeien (pagina in het Frans)

Hulp nodig?

Je kan op verschillende locaties of via verschillende telefoonlijnen hulp krijgen:

• Bewustmakingsworkshops over geweld in het onderwijs (in het Frans).
• Allerlei bronnen die je tonen hoe je geweldloos kan opvoeden (in het Frans).
• Tele-Onthaal is een gratis en anonieme hulplijn waar je een luisterend oor vindt en stoom kan afblazen (elke dag de klok rond bereikbaar): 106. 
• Bij Écoute école luisteren professionals naar je eventuele problemen op school (in het Frans, op maandag en vrijdag tussen 9 en 16 uur): 0800 95 580.

↓ Bekijk het filmpje van de campagne rond geweldloos opgroeien (in het Frans) ↓

Défense des Enfants International (DEI)

De internationale organisatie Défense des Enfants International zet zich in voor de bescherming en bevordering van kinderrechten. Met andere woorden: de DEI wil ervoor zorgen dat de rechten die vastgelegd zijn in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind gekend zijn en gerespecteerd worden. De internationale ngo werd opgericht in 1979, het Internationale Jaar van het Kind. De organisatie is actief op vijf continenten en heeft ongeveer dertig nationale afdelingen. Die concentreren zich op de meest relevante kwesties in hun land. De DEI was actief betrokken toen het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind werd opgesteld. Kinderen moeten hun fundamentele rechten op een waardige manier kunnen uitoefenen in een eerlijke en rechtvaardige samenleving.

Samuel Walheer