Het MIND10-project is het resultaat van een samenwerking tussen het Fonds voor Onderzoek naar Geestelijke Gezondheid (Koning Boudewijnstichting) en het Centrum voor Contextuele Psychiatrie van de KU Leuven. Het is een collectief werk dat tien onderzoeksprioriteiten naar voren brengt met als rode draad: wetenschappelijke inspanningen afstemmen op de behoeften van de echte wereld. Uitgaande van de meest dringende behoeften en met het oog op de verbetering van de geestelijke gezondheidszorg in België, werd een eerste oproep tot het indienen van onderzoeksprojecten gelanceerd.

Het gaat dus om een participatief initiatief, waarbij zowel patiënten, families, zorgverleners, onderzoekers als beleidsmakers betrokken zijn, met als doel innovatief en praktijkgericht onderzoek te ondersteunen. Om de tien belangrijkste onderzoeksprioriteiten te identificeren, heeft de werkgroep vijf domeinen in aanmerking genomen: preventie, opsporing, behandeling, gezondheidsgeletterdheid en herstel, alsook de verstrekking en organisatie van gezondheidszorg.

{Persbericht van de Koning Boudewijnstichting}

Kloof tussen onderzoek en praktijk dichten 
Wereldwijd gaat slechts 7,4% van het totale budget voor medisch onderzoek naar onderwerpen die te maken hebben met geestelijke gezondheidszorg. Dat komt neer op ongeveer 50 cent per persoon per jaar. Bovendien is de verdeling van deze schaarse middelen onevenwichtig: aandoeningen zoals depressie en middelenmisbruik krijgen ruim aandacht terwijl andere ernstige problematieken zoals zelfbeschadiging en eetstoornissen onderbelicht blijven. Ook is er een tekort aan praktijkgericht onderzoek dat zich richt op preventie, vroege detectie, behandeling, gezondheidsvaardigheden en herstel, alsook op de organisatie van de zorg.

Samen prioriteiten bepalen 
Het MIND10-project gebruikte een participatief model geïnspireerd op dat van de James Lind Alliance. Hierbij werken patiënten, families, zorgverleners, onderzoekers en beleidsmakers samen om de meest prangende onderzoeksvragen te identificeren. Het resultaat is een top tien van onderzoeksprioriteiten, die de basis vormen voor toekomstige financiering en beleid.

Vertrekken vanuit de grootste noden 
Dit zijn de 10 domeinen waarop onderzoekers zich zouden moeten toespitsen om de geestelijke gezondheidszorg vooruit te helpen.

1. Toegankelijke en effectieve preventieprogramma’s met een focus op sociaal kwetsbare groepen.
2. Betere samenwerking tussen informele en professionele zorg voor vroege detectie van psychische problemen.
3. Verbeterde detectie en behandeling van mentale gezondheidsproblemen bij ouderen.
4. Zorg op maat voor diverse en complexe noden.
5. Bevorderen van een cultuur van ‘evidence-based’ praktijken.
6. Herstelprincipes in de zorg integreren.
7. Ondersteuning en erkenning voor naasten.
8. Effectieve betrokkenheid van naasten bij behandeling.
9. Verbeterde toegang, continuïteit en samenwerking in de geestelijke gezondheidszorg
10. Oorzaken en impact van wachttijden begrijpen, en strategieën ontwikkelen om ze te verkorten.

Projectoproep en financiering
Het Fonds voor Onderzoek naar Geestelijke Gezondheid, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, lanceert een eerste projectoproep. De oproep richt zich op innovatieve, praktijkgerichte onderzoeksprojecten die worden opgesteld en gerealiseerd in samenwerking met alle betrokkenen, zoals ook patiënten, familieleden en zorgverleners, en die minstens één van de 10 prioriteiten als uitgangspunt hebben. Het Fonds stelt hiervoor een budget van 1,6 miljoen euro ter beschikking. Geïnteresseerde kandidaten kunnen vanaf nu de documenten van de oproep raadplegen en zich inschrijven voor de verplichte infosessies op 12 november. Indienen van kandidaturen is mogelijk vanaf 13 november. 4 belangrijke data:

• 12 november 2025: Verplichte informatiebijeenkomst ter plaatse
• 14 november 2025: Opening van het platform voor het indienen van intentieverklaringen
• 8 januari 2026: Deadline voor het indienen van intentieverklaringen
• Juli 2026: Bekendmaking van de geselecteerde projecten

→ Pour plus d’informations :

Bridging Gaps in Mental Health: 10 Research Priorities | Koning Boudewijnstichting

verbyst.c@kbs-frb.be of +3225490278

O’YES promoot seksuele gezondheid bij jongeren tussen vijftien en dertig jaar – ongeacht hun gender, seksuele geaardheid, afkomst of socio-economische achtergrond – in de Federatie Wallonië-Brussel. Op haar sociale media kondigde O’YES een make-over aan met een nieuwe website, nieuwe grafische identiteit en nieuwe inhoud, om haar boodschap nog effectiever over te brengen aan jongeren.

De Franstalige vzw O’YES (Organization for Youth Education & Sexuality) is sinds 2017 erkend als organisatie voor gezondheidsbevordering. Ze helpt jongeren hun eigen keuzes te maken en hun seksualiteit bewust te beleven. Het hele jaar door is de vzw actief in de leefwereld van jongeren – zoals het onderwijs, evenementen en sociale media – én in de publieke ruimte in de Federatie Wallonië-Brussel.

Boordevol nieuwigheden!

Zoals aangekondigd op sociale media, steekt de vzw zichzelf in een nieuw jasje. Om jongeren te bereiken moet je creatief uit de hoek komen en de juiste, belangrijke boodschappen helder overbrengen. Daarom heeft O’YES haar communicatie “duidelijker, jonger en vollediger” gemaakt. Dit is concreet veranderd:

• de website is volledig vernieuwd: je vindt er alle info over de projecten van O’YES, een beschrijving van de educatieve tools (sommige zijn trouwens te huur of te koop), stageaanbiedingen, contactgegevens, persberichten en kwaliteitsvolle bronnen rond relationele en seksuele voorlichting;
• de look op sociale media is opgefrist: de vzw post er statistieken en infografieken, situatieschetsen, info over projecten en educatieve tools, leestips, evenementen én stelt er haar teamleden voor.

Actief op het terrein

O’YES richt zich op jongeren tussen vijftien en dertig jaar en op (toekomstige) gezondheidsprofessionals, om een gedeeld discours te ontwikkelen rond seksualiteit. Daarvoor zet de organisatie verschillende projecten op:

• thematische opleidingen voor (toekomstige) professionals;
• bewustmakingstrajecten in universiteiten, hogescholen, middelbare scholen, jeugdbewegingen, enz.;
• het mediakanaal Moules Frites, met video’s, podcasts en infografieken;
• bewustmakingscampagnes in het openbaar vervoer en op campussen;
• preventiemateriaal: educatieve tools, brochures, affiches, enz.;
• begeleiding van jongerenprojecten: evenementen, ontwerp van affiches of tools, enz.

→ Ontdek de projecten van O’YES (Franstalige website)

Ontstaan van de vzw

Bij de oprichting van de organisatie in 2009 was er in hogescholen en universiteiten een schrijnend tekort aan preventie en voorlichting rond relaties, liefde en seks. Of het nu ging om anticonceptie, seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) of toestemming: jongeren waren nauwelijks geïnformeerd. Bovendien waren hulpstructuren zoals centra voor gezinsplanning vaak onbekend of onderbenut. Uit die vaststelling ontstond het idee om een vereniging op te richten die zich toelegt op bewustmaking op de campussen die onder de Federatie Wallonië-Brussel vallen.

Aanvankelijk heette de organisatie SIDA’SOS en deed ze voor de voorlichting, die vooral gericht was op hiv/aids, een beroep op leeftijdsgenoten van de jongeren. Om beter aan te sluiten bij de behoeften van jongeren, werd het thematische aanbod uitgebreid en omvat het nu ook onderwerpen zoals seksueel en seksistisch geweld, LGBTQIA+-kwesties en pornografie. O’YES is sinds 2013 erkend als jeugdorganisatie, sinds 2017 als actor in gezondheidsbevordering, en kreeg datzelfde jaar het EVRAS-label van de Federatie Wallonië-Brussel toegekend. Het EVRAS-label is een kwaliteitslabel dat wordt toegekend aan organisaties en initiatieven die vormingen geven rond relationele, emotionele en seksuele opvoeding (EVRAS staat voor Éducation à la Vie Relationnelle, Affective et Sexuelle).

↓ Videopresentatie van O’YES (in het Frans) ↓

Het Fonds Jacqueline Cigrang heeft onlangs een oproep tot het indienen van projecten gelanceerd om partnerschappen tussen scholen en aanbieders van buitenschoolse activiteiten te ondersteunen, zoals vrijetijdsopvang (ATL), verenigingen, federaties, begeleidingsdiensten en gemeentelijke overheden. Er werden 16 projecten geselecteerd in Wallonië, Brussel en Vlaanderen, die in de loop van het nieuwe schooljaar van start zullen gaan. Het doel? Bijdragen aan het fysieke, psychische en intellectuele welzijn van kinderen van 2,5 tot 12 jaar die te maken hebben met sociaaleconomische onzekerheid, geografische isolatie of specifieke behoeften, door inclusieve buitenschoolse activiteiten en schoolondersteuning te ontwikkelen.

{Persbericht van de Koning Boudewijnstichting}

Terwijl kinderen zich klaarmaken om opnieuw naar school te gaan, steunt het Fonds Jacqueline Cigrang, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, 16 initiatieven die het welzijn van kwetsbare kinderen bevorderen via buitenschoolse activiteiten. In totaal wordt meer dan 1,3 miljoen euro toegekend aan deze projecten, die van start gaan bij het begin van het schooljaar 2025-2026 en drie jaar lang lopen.

“Een krachtige hefboom voor inclusie”

Buitenschoolse activiteiten – of ze nu cultureel, sportief, educatief of recreatief zijn – spelen een cruciale rol in de ontwikkeling van kinderen. Ze prikkelen hun nieuwsgierigheid, laten talenten tot bloei komen, versterken hun zelfvertrouwen en verruimen hun blik op de wereld. Voor kwetsbare kinderen zijn ze bovendien een krachtig middel tot inclusie.

Oproep tot sterke samenwerkingen tussen scholen en vrijetijdsinitiatieven

In het verlengde van de conclusies van de Koning Boudewijnstichting en het Fonds Baillet Latour in het kader van het programma ‘Buitenschoolse activiteiten als motor van integratie’, lanceerde het Fonds Jacqueline Cigrang voor het eerst een oproep om sterke partnerschappen tussen scholen en lokale partners (opvanginitiatieven, verenigingen…) te stimuleren. Doel: inclusieve, financieel en geografisch toegankelijke buitenschoolse en/of studie-ondersteunende activiteiten organiseren voor kinderen van 2,5 tot 12 jaar – ongeacht of ze opgroeien in armoede, sociaal isolement of specifieke noden hebben. Deze activiteiten moeten bijdragen aan hun fysieke, mentale en intellectuele welzijn.

16 projecten in Brussel, Vlaanderen en Wallonië

Een onafhankelijke jury selecteerde 16 projecten: zeven in Vlaanderen, vier in Brussel en vijf in Wallonië. Elk project krijgt financiële steun voor drie schooljaren (2025–2028), aangevuld met individuele en collectieve begeleiding. Aan het einde van het traject wordt een rapport verspreid met inspirerende praktijken voor iedereen die actief is in het buitenschoolse veld.

De volledige lijst van projecten met korte beschrijving en contactgegevens vind je hier. Enkele voorbeelden:

• Brussel: Het project ‘Krachtige Start na School’ biedt kinderen van de Hendrik Conscience school, met extra aandacht voor kansarme gezinnen, naschoolse activiteiten die hun ontwikkeling stimuleren in een brede leeromgeving. Ze kunnen kiezen uit een gevarieerd aanbod zoals tuinieren, tekenen, schaken, robotica, hockey en muziek.
• Lier: De “Lees^Rovers en de Taal^Piraatjes” zijn initiatieven die kwetsbare kleuters en lagere schoolkinderen via bibliotheekbezoeken en verhalen stimuleren in hun taalontwikkeling. Met educatieve pakketten en ouderbetrokkenheid zetten ze in op leesplezier en taalvaardigheid.
• Dilsen – Stokkem: Leeshelden is een vernieuwend project in Limburg dat kinderen met leesmoeilijkheden helpt om hun leesvaardigheid te verbeteren en leesplezier te ontdekken. Onder begeleiding van vrijwilligers lezen ze wekelijks samen in de bibliotheek en spelen ze interactieve taalspelletjes.
• Gent: Zing mee vzw lanceert ‘Open muziekhuis Rabot’, gratis muziekworkshops voor kwetsbare kinderen. Ze leren zingen, instrumenten bespelen en nemen muziek op in een studio – een boost voor hun zelfexpressie en zelfvertrouwen.
• Sint-Amandsberg: Futsal Gent vzw biedt ‘Sporteldorado’, sportactiviteiten in scholen en publieke ruimtes van kwetsbare wijken. Samen met scholen en lokale partners bevorderen ze gezondheid, sociale integratie en brede ontwikkeling.

Deze projecten tonen hoe divers en rijk het aanbod aan buitenschoolse initiatieven kan zijn. Dankzij sterke samenwerkingen tussen scholen en lokale actoren worden deze activiteiten een echte motor voor inclusie, welzijn en gelijke kansen voor elk kind. Koning Boudewijnstichting

→ Meer info: Cathy Verbyst : verbyst.c@kbs-frb.be  of +32 25490278

De Wereldgezondheidsorganisatie heeft een hoopvol persbericht uitgestuurd: “Leiders van over de hele wereld hebben zich massaal geschaard achter de tekst van de eerste internationale politieke verklaring van de Verenigde Naties (Engelstalige tekst) over geïntegreerde actie tegen niet-overdraagbare ziekten en de bevordering van geestelijke gezondheid. Die verklaring is het resultaat van vijf maanden onderhandeling tijdens een intergouvernementeel proces, en zal worden besproken op de tachtigste zitting van de Algemene Vergadering met het oog op de definitieve goedkeuring ervan in oktober 2025.”  Dat is hoopgevend voor veel gezinnen die in moeilijke situaties leven.

De staatshoofden, regeringsleiders en ministers van Volksgezondheid hebben voor de vierde keer een bijeenkomst op hoog niveau gehouden tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Op de agenda stond de bespreking van de internationale politieke verklaring over niet-overdraagbare ziekten en geestelijke gezondheid.

{Persbericht van de Wereldgezondheidsorganisatie, vrije vertaling}

Stand van zaken

Niet-overdraagbare ziekten, vooral hart- en vaatziekten, longziekten, kanker en diabetes, zijn wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaken. Ze hebben minstens 43 miljoen levens geëist in 2021, waaronder die van 18 miljoen mensen jonger dan 70 jaar. Vier op vijf (82%) van die vroegtijdige sterfgevallen deed zich voor in lage- en middeninkomenslanden. Over de hele wereld kampen meer dan een miljard mensen met geestelijke gezondheidsproblemen. Niet-overdraagbare ziekten komen steeds vaker voor in alle landen en treffen alle gemeenschappen, waardoor ze een dringend probleem vormen voor de volksgezondheid, de productiviteit en duurzame economische groei.

Streefdatum: 2030

De politieke verklaring is getiteld “Equity and Integration: transforming lives and livelihoods through leadership and action on noncommunicable diseases and the promotion of mental health and well-being” (Rechtvaardigheid en integratie: levens en bestaansmiddelen veranderen door leiderschap en actie op het gebied van niet-overdraagbare ziekten en de bevordering van geestelijke gezondheid en welzijn). Ze stelt wereldwijde doelstellingen vast die in 2030 moeten zijn bereikt, zoals: 150 miljoen minder tabaksgebruikers, 150 miljoen meer mensen van wie de hoge bloeddruk onder controle is en 150 miljoen meer mensen met toegang tot geestelijke gezondheidszorg.

Nieuwe uitdagingen

De verklaring houdt rekening met de lering die is getrokken uit de COVID-19-pandemie en biedt een antwoord op nieuwe internationale uitdagingen:
– de lijst van niet-overdraagbare ziekten wordt uitgebreid met mondgezondheid, longgezondheid, kinderkanker, leveraandoeningen, nieraandoeningen en zeldzame ziekten;
– er wordt rekening gehouden met meer milieufactoren, waaronder luchtvervuiling, het gebruik van vervuilende brandstoffen om te koken, blootstelling aan lood en gevaarlijke chemicaliën;
– het toenemende risico op digitale schade door socialemediagebruik, buitensporige schermtijd, schadelijke inhoud, foute informatie en desinformatie.

Maar dat is niet alles

De verklaring bevat ook de ambitie om te zorgen voor sterkere regelgeving rond e-sigaretten, nieuwe tabaksproducten, op kinderen gerichte marketing van ongezonde voeding, etikettering op de voorkant van verpakkingen en een ban op transvetzuren. De verbintenissen in de verklaring zijn gebaseerd op de ervaringen en behoeften van mensen met niet-overdraagbare ziekten en geestelijke gezondheidsproblemen, bevolkingsgroepen die kwetsbaar zijn voor klimaatverandering, kleine insulaire ontwikkelingslanden en mensen in humanitaire crisissituaties.

Wereldborstvoedingsweek vindt in België en Frankrijk plaats van 1 tot en met 7 oktober. Dit jaar hebben de FOD Volksgezondheid en het Federaal Borstvoedingscomité samen een campagne gelanceerd in kraamafdelingen, pre- en postnatale consultatieruimtes, dokterspraktijken en wachtkamers, met als slogan: “Voor iedereen van belang!”

Wereldborstvoedingsweek werd afgelopen augustus al in maar liefst 170 landen gevierd. Born in Brussels wijdde er een artikel aan en focuste daarin op de Geneva Infant Feeding Association: Wereldborstvoedingsweek en de Zwitserse vzw GIFA. Nu willen de FOD Volksgezondheid en het Federaal Borstvoedingscomité, samen met gezondheidsprofessionals, met hun nieuwe campagne bijdragen tot een meer babyvriendelijke samenleving.

“Borstvoeding is de meest effectieve preventiemethode om de overlevingskans en gezondheid van kinderen te verbeteren… Met betere borstvoedingspraktijken zouden jaarlijks meer dan een miljoen sterfgevallen onder kinderen jonger dan vijf jaar voorkomen kunnen worden”, aldus de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO).

Affiche met een boodschap

De affiche van de nieuwe bewustmakingscampagne van de twee overheidsinstanties bevat een boodschap: “Het campagnebeeld toont een moeder die haar baby voedt, samen met de vader en een kennis. Dat beeld hebben we niet zomaar gekozen: het benadrukt de essentiële rol van de omgeving – partner, familie, vrienden – maar ook van de hele samenleving om ouders die voor borstvoeding kiezen te ondersteunen.”

Federaal Borstvoedingscomité

Het Federaal Borstvoedingscomité (FBVC) is eind 2001 opgericht als onderdeel van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Het brengt adviezen uit, lanceert initiatieven en ondersteunt acties die borstvoeding promoten.

Voordelen van borstvoeding

Moedermelk biedt veel voordelen voor baby’s: het voorziet in al hun voedingsbehoeften tijdens de eerste zes levensmaanden en vult hun behoeften aan na de introductie van vast voedsel. Borstvoeding creëert ook een hechte band tussen moeder en kind, want huid-op-huidcontact bevordert de emotionele veiligheid van de baby. Je vindt nog meer interessante artikels over dit thema op de website van Born in Brussels: Borstvoeding, Van melk naar vast voedsel, Problemen met borstvoeding.

“Borstvoeding is een persoonlijke keuze, maar de moeder heeft een zorgzame omgeving nodig om zich in die rol te ontwikkelen. Met onze campagne ‘Voor iedereen van belang!’ herinneren we eraan dat elke aanmoediging telt”, zegt Els Flies, de voorzitter van het Federaal Borstvoedingscomité.

Aanbevelingen WGO

De Wereldgezondheidsorganisatie beveelt aan om gedurende de eerste zes levensmaanden van de baby uitsluitend moedermelk te geven, want die biedt vele voordelen:

• voor baby’s: de voedingssamenstelling van de melk is optimaal, ze versterkt het immuunsysteem, vermindert risico op maag-, darm- en luchtweginfecties en heeft ook op lange termijn een positief effect op de gezondheid;
• voor moeders: moedermelk vermindert het risico op bepaalde kankers (borst- en eierstokkanker), helpt opnieuw een gezond gewicht te hebben, verlaagt het risico op diabetes type 2 en ondersteunt het psychologisch welzijn;
• voor de samenleving: borstvoeding draagt bij aan armoedebestrijding en economische groei, vermindert sociale ongelijkheden en is goed voor het milieu.