Voor ouders komt maar één ding op de eerste plaats: de gezondheid van hun kind. Hoewel vaccinatie al tientallen jaren bestaat – en  de terugkeer van bepaalde epidemieën voorkomt – aarzelen sommige ouders om hun kind te laten vaccineren. En het werd er niet beter op tijdens de coronaperiode. Zo is in Brussel het aantal gevallen van mazelen (291 sinds februari) en kinkhoest (718 sinds januari) sterk gestegen omdat er te veel kinderen niet worden gevaccineerd.  Deze cijfers staan haaks op de bewezen voordelen van vaccinatie, zoals UNICEF stelt: “In slechts vijftig jaar zijn we van een wereld waarin veel ouders vreesden voor de dood van hun kind geëvolueerd naar een wereld waarin elk kind, als het gevaccineerd is, een kans heeft om te overleven en zich te ontwikkelen”. 

Tijdens de Wereldvaccinatieweek in april, publiceerde het team van Born in Brussels een artikel met een zeer belangrijke boodschap: “Jezelf en anderen beschermen is onbetaalbaar!“. Onlangs deelden we nog een artikel met onze lezers: “Vanaf 1 oktober wordt een preventief geneesmiddel tegen bronchiolitis eindelijk terugbetaald“. Volgens de statistieken worden elk jaar nog steeds bijna 2.500 kinderen door deze virusziekte getroffen. Net als bij mazelen en kinkhoest is het uiterst belangrijk om je kind van jongs af aan te vaccineren om elke vorm van complicaties te voorkomen.

Een vaccinatie voor elke leeftijd

In België kun je je kind laten vaccineren door je kinderarts, huisarts of in het ziekenhuis. De meeste baby’s worden gecontroleerd via de consultaties van Kind en Gezin voor Nederlandstalige kinderen en het ONE  voor Franstalige kinderen. De diensten van deze twee organisaties zijn gratis voor kinderen. Bovendien zijn de meeste vaccinaties gratis tot je kind meerderjarig is (zie vaccinatiekalender). Voor sommige vaccins, zoals dat tegen de mazelen, is een tweede dosis nodig. Die dosis wordt dan met schriftelijke toestemming van de ouders op school toegediend door het CLB in Nederlandstalige scholen en door de PSE in Franstalige scholen. Tijdens medische consultaties van Kind en Gezin of ONE kunnen ouders al hun vragen over de voeding, ontwikkeling, verzorging, enz. van hun kind stellen en bespreken. Bovendien krijgen de ouders van het kind dat wordt opgevolgd een vaccinatieboekje. Daarin staat alles wat te maken heeft met de vaccinatie van het kind en zijn evolutie. Dit schriftelijk verslag is erg nuttig voor de opvolging van de vaccinaties, bijvoorbeeld als voor herhalingsvaccinaties.

Meer over vaccinaties, lees je in de brochure van het departement Zorg van de Vlaamse overheid: “Vaccineren? JIJ weet waarom.“.

→ Lees hier het document van ONE “À chaque âge sa vaccination” (enkel beschikbaar in het Frans).

→ En in de Vlaamse Gemeenschap : “Omdat je wil spelen met je kinderen, niet met hun gezondheid”

Mazelen

De mazelen is een zeer besmettelijke virale infectie die via de lucht wordt overgedragen. De meest voorkomende symptomen zijn koorts en rode vlekken op de huid. Kinderen jonger dan tien jaar lopen het meeste risico op deze infectie. Volgens de laatste onderzoeken loopt 30% van de besmette mensen risico op complicaties. Om de risico’s te beperken, hebben bepaalde mensen, zoals zwangere vrouwen, baby’s jonger dan twaalf maanden en mensen met een lage immuniteit of die nooit zijn gevaccineerd, meer bescherming nodig. Helaas kan er niet worden gevaccineerd tijdens de zwangerschap of voor de zesde levensmaand. Daarom moeten we de verspreiding van de ziekte voorkomen door ons op tijd te laten vaccineren.

De consultaties van Kind en Gezin en ONE worden gratis aangeboden aan alle kinderen tot zes jaar, ook aan kinderen die niet gedekt zijn door een ziekenfonds. Het vaccin is gratis bij de kinderartsen en dokters die deelnemen aan de vaccinatieprogramma’s van Kind en Gezin en ONE, maar de consultatie is  betalend. Ouders die zich tegen mazelen willen laten vaccineren, kunnen het vaccin gratis krijgen bij de deelnemende artsen.

→ Meer over de mazelen lees je in de brochure van Vivalis

Kinkhoest

Kinkhoest is een bacteriële infectie van de luchtwegen, die ook zeer besmettelijk is en via ademhalingsdruppeltjes wordt verspreid. Het meest voorkomende symptoom is een hevige, langdurige hoest die enkele weken kan aanhouden. Andere symptomen zijn ademhalingsproblemen en soms braken na hoesten. Daarnaast kan deze ziekte leiden tot complicaties zoals cyanose (blauwachtige verkleuring van de huid), stuiptrekkingen en longinfecties. Ten slotte kan kinkhoest andere ernstige ziekten veroorzaken bij mensen met een zwak immuunsysteem, chronische hart- of longaandoeningen of bij baby’s jonger dan zestien maanden. Vooral baby’s jonger dan zes maanden verdienen bijzondere aandacht. Vaccinatie tegen kinkhoest is gratis bij de consultaties van Kind en Gezin en ONE. Het vaccin is gratis bij de kinderartsen en dokters die deelnemen aan de vaccinatieprogramma’s, maar de consultatie is  betalend.

→ Meer over kinkhoest lees je in de brochure van Vivalis

Onze volksgezondheid verbeteren is de zaak van iedereen!

In België valt vaccinatie onder de bevoegdheid van de gemeenschappen en gewesten. De Hoge Gezondheidsraad (HGR) formuleert wetenschappelijke adviezen die dienen als leidraad voor politieke besluitvormers en gezondheidswerkers. Een gespecialiseerde werkgroep stelt een vaccinatiekalender op en past deze elk jaar aan als dat nodig is. Sommige mensen mogen geen vaccins krijgen omdat hun gezondheid al zo kwetsbaar is. Andere mensen moeten dan weer absoluut gevaccineerd worden om ernstige complicaties te voorkomen, vooral zwangere vrouwen en baby’s. We moeten allemaal onze vaccinaties up-to-date houden om gezond te blijven. Praat erover met je arts bij je volgende bezoek.

Samuel Walheer

Onlangs gebeurde er iets heel ongewoons in het metrostation Beekkant van de MIVB. Een vrouw beviel daar van haar dochtertje, wat leidde tot een unieke reactie van de Brusselse openbaarvervoermaatschappij: het kindje krijgt levenslang een gratis abonnement, geldig op het hele MIVB-netwerk. Dit bijzondere geboorteverhaal zal ongetwijfeld lang in het geheugen van de moeder en haar familie blijven. Born in Brussels grijpt deze zeldzame gebeurtenis aan om ons eraan te herinneren dat er in Brussel wel degelijk alternatieven  zijn voor de klassieke ziekenhuisbevalling. 

“De moeder kreeg plots weeën terwijl ze onderweg was met de metro. MIVB-medewerkers haastten zich om haar ter plekke te helpen. Toen ze op het perron van metrostation Beekkant arriveerden, waren de hulpdiensten al aanwezig en was de moeder omringd door haar familie. Onze medewerkers brachten dekens om haar zo comfortabel mogelijk te laten bevallen en zorgden ervoor dat haar privacy gewaarborgd werd,” aldus Cindy Arents, woordvoerder van de MIVB.

Verrassende geboorte

Als iemand de vrouw vooraf had verteld dat ze in een metrostation zou bevallen, had ze dat waarschijnlijk niet geloofd noch gewild. Maar het leven zit vol verrassingen, en haar dochtertje koos station Beekkant als haar geboortelocatie. Dankzij het snelle optreden van de spoeddiensten en de MIVB-medewerkers verliep alles veilig en goed. “Dit zullen we nooit vergeten,” zei de MIVB. Kort na de bevalling werden moeder en kind snel overgebracht naar het Erasmusziekenhuis voor verdere zorg.

Alternatieve plaatsen om te bevallen in Brussel

We hebben allemaal wel eens gehoord van bevallingen in een vliegtuig, trein of taxi. Deze keer gebeurde het echter in een Brussels metrostation. Bevallingen worden vaak geassocieerd met gynaecologen en kraamafdelingen en in Brussel vinden de meeste bevallingen trouwens plaats in een ziekenhuis. Toch zijn er in onze hoofdstad ook andere mogelijkheden om te bevallen, uiteraard veiliger dan in een metrostation. Zo bezocht het team van Born in Brussels het bekende geboortehuis “Le Cocon”  Net als bij thuisbevallingen, en vooral in gevallen met een doula, moeten aanstaande moeders aan strikte voorwaarden voldoen: de zwangerschap moet laag risico zijn, er mag geen taalbarrière zijn en de medische voorgeschiedenis moet in orde zijn. Hoewel een ziekenhuis doorgaans de veiligste optie blijft, heeft elke vrouw het recht om te kiezen voor een minder klinische omgeving voor de bevalling.

Samuel Walheer en Sofia Douieb

Met een gemiddelde van honderd bezoeken per dag en 18.000 per jaar draait de afdeling bloedafnames van het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola (UKZKF) op volle toeren. Niemand vindt het leuk om geprikt worden door een injectiespuit, laat staan jonge patiënten of zelfs baby’s. De soms te steriele medische ruimtes zijn opnieuw ingericht waarbij sommige kamers een eigen thema en sfeer kregen. Snoezelen is een ondersteunende aanpak die het welzijn van baby’s en hun familie tijdens een bloedafname verbetert en tegelijkertijd het werk van zorgverleners vergemakkelijkt. Hospichild ging discreet een kijkje nemen. 

De eerste kamer van de afdeling die volgens de snoezelaanpak werd gemoderniseerd staat in het teken van regenbogen en werd op 1 oktober 2022 ingehuldigd. Die werd al snel een hit bij kinderen en hun familie, wat het team ertoe aanzette om het interieur van de andere afnamekamers ook op te frissen. Het woord snoezelen is een combinatie van twee werkwoorden: snuffelen en doezelen. Jonge patiënten worden ondergedompeld in een omgeving waar ze kunnen observeren, ontspannen en luisteren. Ze komen tot rust in de veilige ruimte die hun zintuigen prikkelt en zowel lichamelijke als geestelijke verpozing biedt.

“Ik voel zelf ook minder stress als ik bloed afneem. Zowel kinderen als hun ouders zijn rustiger, wat op zijn beurt een effect heeft op zorgverleners. De zachte muziek en projecties brengen ook de professionals tot rust. Kortom: efficiënt en ontspannend voor iedereen!” Déborah Peeters, zorgverlener op de afdeling bloedafnames.

Afdeling bloedafnames

Enkele leden van het team – dat een hoofdverpleegkundige en drie zorgverleners telt – van de afdeling bloedafnames dachten al een tijd na over hoe ze jonge patiënten in betere omstandigheden konden verwelkomen. Een van de kamers herinrichten om een warmere, rustigere-sfeer te creëren was dus de logische volgende stap. Omdat die eerste kamer zo vaak werd verzocht, kwamen er al snel drie bij: het thema regenbogen werd uitgebreid met de zee, de ruimte en de wereld van de kwallen. “We zijn begonnen met snoezelen in een kamer. Die was zo populair en succesvol dat we onze drie andere afnamekamers ook hebben moeten uitbreiden en herinrichten”, vertelt Petra Van Capellen, hoofdverpleegkundige. Wanneer kinderen en hun ouders in de wachtkamer aankomen, weten ze, afgezien van de bloedafname, niet wat ze kunnen verwachten. Het echte pluspunt is het verrassingseffect en de mogelijkheid om kinderen mee te nemen naar een veel minder medische omgeving.

“Snoezelen heeft alleen maar voordelen, maar de inrichting is duur. Bovendien is het moeilijk om financiering te vinden omdat het niet wordt beschouwd als een echte verpleegkundige taak, maar als een extraatje dat aan patiënten wordt aangeboden. Voor mij was het vanaf het begin een echte uitdaging om de financiering ervan te rechtvaardigen en te vinden. Gelukkig heeft onze directie ons project gesteund dat ook steeds meer erkenning krijgt in de medische wereld. Ons werk houdt duidelijk meer in dan louter zorg verlenen. Er komt nog heel wat anders bij kijken”, vervolgt Petra Van Capellen, hoofdverpleegkundige van de afdeling bloedafnames.

De voordelen van snoezelen

Snoezelen lijkt de beste manier om kinderen mee te nemen naar een andere wereld en ze een nieuwe kijk op medische omgevingen te bieden. De website van het UKZKF noemt een paar voorbeelden die de voordelen van die aanpak in een ziekenhuis illustreren:

• Een ruimte waar kinderen zich kunnen ontspannen en veilig kunnen voelen bevordert de lichamelijke en geestelijke ontspanning.
• Kinderen worden er aangemoedigd om nieuwe zintuiglijke ervaringen op te doen door sensorische en motorische prikkels te verrijken met lichtspelen, rustgevende geluiden en verschillende texturen.
• De rustige en veilige omgeving vermindert angsten en gedragsstoornissen bij jonge patiënten.
• Kinderen worden geholpen om op een veilige manier met hun omgeving te communiceren door interactie te vergemakkelijken.
• De patiënten doen nieuwe zintuiglijke ervaringen op, hun nieuwsgierigheid wordt geprikkeld en de verbinding met anderen bevorderd.

“Snoezelen heeft niet op alle kinderen hetzelfde kalmerende effect, maar we merken toch het verschil. Het is een echte meerwaarde en veel leuker voor iedereen. In de eerste plaats voor zorgverleners, omdat kinderen, ook als ze met ernstige pathologieën kampen, zich meer openstellen en er snel een gesprek op gang komt dankzij de sfeer in de snoezelkamers. Bovendien beginnen andere afdelingen er ook om te vragen, met name in de behandelkamer voor kinderen met brandwonden, omdat snoezelen zoveel voordelen biedt”, vervolgt Petra Van Capellen, hoofdverpleegkundige van de afdeling bloedafnames.

Praktische informatie

De monsternemingsdienst van Huderf is geopend van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 16.45 uur. Gesloten in het weekend en op feestdagen.

→ Een afspraak maken met de afdeling bloedafnames van het UKZKF

Samuel Walheer

De nanny’s, ook gekend onder de naam thuisoppas, van Beehive hebben een extra troef op zak: ze hebben een gespecialiseerde opleiding gekregen. In tegenstelling tot een onthaalouder die kinderen bij hem of haar thuis opvangt, komt een nanny bij de ouder(s) thuis. Born in Brussels wilde meer te weten komen over dit beroep in de kinderopvangsector en ging op bezoek bij de vzw Beehive Enfance et Éducation. Die vzw wil toekomstige nanny’s opleiden en biedt onmisbare ondersteuning aan gezinnen en hun kinderen.

Beehive Enfance et Éducation werd in 2021 opgericht onder leiding van Nadine Kioni, een expert op het gebied van jonge kinderen. Ze is gespecialiseerd in het opleiden van toekomstige nanny’s en biedt een kwaliteitsvolle dienstverlening aan. Het enige doel van de vereniging is gezinnen toegankelijke en op hun vraag afgestemde oplossingen voor kinderopvang te bieden.

“Hoewel de opleiding van nanny’s in België nog volop aan het opkomen is, beginnen nannybureaus in te zien hoe belangrijk het is om de vaardigheden van hun werknemers te verbeteren. Het beroep wordt vaak verward met babysitten en wordt onvoldoende beschouwd als een zorgberoep. Het is cruciaal om specifieke vaardigheden te ontwikkelen om een kwaliteitsvolle dienstverlening te kunnen bieden. Wij waren een van de eersten die deze professionele erkenning bevorderden door wettelijke opleidingsnormen voor de sector op te stellen. We werken lokaal om ouders en nanny’s gemakkelijker met elkaar in contact te brengen.”, aldus Nadine Kioni, oprichtster en directrice van Beehive Enfance et Éducation.

Wat doet een nanny?

Een nanny is een professional die een aantal taken op het gebied van kinderopvang op zich neemt. Concreet werkt de professional bij gezinnen thuis om hen te helpen een betere balans te vinden tussen hun beroeps- en gezinsleven. Dit zijn enkele van de vereiste kwaliteiten:

• zorgen voor het algemene welzijn van de kinderen door een gezonde levensstijl te bevorderen met onder andere evenwichtige maaltijden en de juiste verzorging;
• kinderen aanmoedigen om op persoonlijk vlak te groeien door middel van spelletjes die zijn afgestemd op hun ontwikkeling;
• emotionele steun en een geruststellende omgeving bieden aan de kinderen.

Een teken van vertrouwen voor de gezinnen

Wie lid wil worden van de vzw, krijgt het volgende aangeboden: een beroepsopleiding tot nanny, begeleiding van gezinnen bij het aanwervingsproces en een vereenvoudigd administratief beheer dankzij het partnerschap met Partena Professional. De opleiding van Beehive Enfance et Éducation duurt in totaal 42 uur, gespreid over twee weken. Toekomstige nanny’s krijgen er de nodige vaardigheden aangeleerd om hen klaar te stomen voor het werk in de praktijk:

• kennis over de ontwikkeling van kinderen om hen te helpen emotioneel en fysiek te groeien;
• bewustmaking over het ‘shaken infant syndrome’, om te zorgen voor een goede respons in kritieke situaties;
• kennis over voeding en hygiëne om het fysieke welzijn van de kinderen te waarborgen;
• kennis over de technieken om met bepaald gedrag om te gaan en zo een positieve en stimulerende omgeving te creëren.

De betekenis achter Beehive Enfance et Éducation

De naam “Beehive Enfance et Éducation” (B.E.E.) is gekozen om de samenwerking en de rijkdom die we willen bijdragen aan de ontwikkeling van jonge kinderen te symboliseren. Net als een bijenkorf, waarbij samenwerking en organisatie centraal staan, wil onze vzw gezinnen, professionals en partners samenbrengen om kwaliteitsvolle ondersteuning te bieden. De bijenkorf, als beschermende en verzorgende ruimte, weerspiegelt onze verbintenis om een omgeving te creëren waarin kinderen kunnen openbloeien.”, klinkt het bij Nadine Kioni, oprichtster en directrice van Beehive Enfance et Éducation.

Contact opnemen met de vereniging

Wil je graag zelf nanny worden? Neem dan contact op met de vzw Beehive:

→ Telefonisch op 0473 89 00 82 of via e-mail: info@beehiveenfanceeteducation.be

→ Via hun website: https://www.beehive-enfance-et-education.com/contact/

Samuel Walheer

De geboorte van een baby zet het leven van de kersverse ouders op zijn kop. Die gebeurtenis leidt tot vreugde, maar kan ook psychologisch leed veroorzaken, vooral bij alleenstaande mama’s. Om die gezinnen te ondersteunen en hen in staat te stellen de band met hun baby te behouden, heeft de Kliniek Sint-Jan een specifieke ouder-babyunit. De enige voorwaarden zijn dat je ten minste 18 jaar oud moet zijn en een jong kind moet hebben (0 tot 12 maanden oud). Het team van Born in Brussels bezocht de unit samen met de verantwoordelijke, dr. Anna Mózes.

Volgens de statistieken krijgt elk jaar 10 tot 15% van de jonge moeders te maken met een postnatale depressie. Daarom richtte de Kliniek Sint-Jan in 2022 de dag-nachtunit voor ouders en baby’s op. Daar kunnen vijf gezinnen tegelijkertijd begeleid worden en een multidisciplinair team biedt individuele en collectieve therapeutische zorg. Er wordt gewerkt aan het psychische en psychologische leed van de ouder, rekening houdend met het welzijn van de baby, om te voorkomen dat die op middellange of lange termijn psychomotorische ontwikkelingsproblemen krijgt.

“Voor veel mama’s is het in de eerste plaats moeilijk om te aanvaarden dat ze psychisch kwetsbaar zijn na de geboorte van hun baby en om de stap te zetten om erover te praten. Het beeld dat de maatschappij heeft van de perfecte, gelukkige moeder leidt nog steeds tot heel wat schuldgevoelens. Ten tweede moeten ze het zien zitten om opgenomen te worden op een psychiatrische dienst. Hun omgeving staat daar vaak weigerachtig tegenover. De overgang is moeilijk, maar na een week stellen we vast dat de mama’s rust kunnen vinden. Ze zien dat we het beste voor hen willen en dat de ziekenhuisopname hen helpt”, zo verduidelijkt dr. Mózes, psychiater en verantwoordelijke van de unit.

De ouder-babyunit

Na een voorbereiding van meerdere jaren kon het project in oktober 2022 opstarten. Sindsdien kunnen moeders die zich willen laten helpen bij hun decompensatietoestand er samen met hun baby terecht. Een multidisciplinair team begeleidt de mama en haar baby, voor het welzijn van allebei. De unit bevindt zich op de tweede verdieping en is aangeduid met de route 220, “dienst psychiatrie en ouder-babyunit”. In de vijf kamers van de dienst kunnen vijf gezinnen terecht, onder bepaalde voorwaarden, voor een ziekenhuisopname van een tot drie maanden. Na die termijn verwijst de dienst hen door naar een ander ziekenhuis, zoals het UKZKF of Clairs Vallons, of naar het ambulante netwerk. Het team bestaat uit een maatschappelijk assistent (eerste lijn), een psychiater, een kinderpsychiater, twee psychomotorische specialisten (waarvan een kinesist), een team van ergotherapeuten en een team van verpleegkundigen.

→ Voorstelling van de ouder-babyunit

Toelatingsvoorwaarden

Het eerste contact verloopt meestal via een telefoongesprek met de maatschappelijk assistent, die tot de eerste lijn behoort. Vervolgens bespreekt het team de aanvraag en wordt er een ontmoeting gepland met de ouder(s), samen met het kind, en soms ook met de persoon die hen heeft doorverwezen. Om toegang te krijgen tot deze dienst, moet de ouder onder andere minstens 18 jaar zijn, verantwoordelijkheidszin hebben en in staat zijn om voor het kind te zorgen. Op administratief vlak wordt de ouder opgenomen in het ziekenhuis en vergezelt het kind de ouder. De ouder-babyunit van de Kliniek Sint-Jan biedt begeleiding aan alle ouders die psychologische of psychiatrische problemen ondervinden na de geboorte. Indicaties zijn onder meer: depressies, postnatale psychoses, angststoornissen, hechtingsproblemen, traumatische bevallingen, migratieachtergronden, huiselijk geweld, sociaal isolement, kinderen of premature baby’s die een ziekte doormaken, enz. Er zijn ook contra-indicaties: drugsverslavingen, psychotische decompensaties, ernstige postnatale depressies, enz. In sommige situaties wordt voorgesteld om de ouder eerst alleen op te nemen op de dienst voor volwassenen en pas later samen met de baby in de ouder-babyunit.

Aangeboden workshops

Het multidisciplinaire team ontwikkelt zijn aanbod voortdurend en stemt zich af op de ouders en hun baby’s. Een paar voorbeelden:

• Workshops kunsttherapie waarbij ouders hun emoties uiten via creaties.
• Workshops over het dagelijkse leven: voorlichting over voeding voor kinderen en bereiding van een maaltijd (kennis delen). Begeleiding bij de verzorging van de baby door toezicht wanneer een badje wordt gegeven, de baby verschoond wordt, gevoed wordt of in bed wordt gestopt. De ouders krijgen ook respijtmomenten aangeboden. Verpleegkundigen nemen de zorg voor de baby’s dan even over.
• Uitstapjes naar de bibliotheek of het theater, maar ook begeleiding buiten het ziekenhuis om de ouders te helpen bij verschillende zaken.
• Praatgroepen waarin onderwerpen rond ouderschap besproken worden. Wederzijdse hulp en het groepseffect zijn onmisbaar in het dagelijkse leven van de ouders.

De rol van de partner

De unit richt zich vooral op moeders die onlangs bevallen zijn en het erg moeilijk hebben. Maar er wordt ook rekening gehouden met de rol van de partner, omdat die cruciaal is om de gezondheidstoestand van de moeder te verbeteren. Bovendien zet de geboorte van de baby ook de wereld van de partner op zijn kop. Voor het welzijn van de baby is het noodzakelijk dat de partner aanwezig is. Daarover zegt dr. Mózes het volgende: “De dienst past zich aan elke situatie aan. Het hangt allemaal af van de inzet van de partners. Ze zijn welkom bij de vooropname. De dienst past zijn bezoektijden aan hun beschikbaarheid aan. Er zijn ook specifieke activiteiten voor de partners en baby’s en we organiseren gesprekken voor de koppels.”

Samuel Walheer