Aan het begin van dit jaar kreeg heel België te maken met een koudegolf. Voor nieuwe ouders was het moeilijk om zich geen zorgen te maken over die plotselinge temperatuurdaling. Hun eerste reflex is meestal om hun baby, zeker als het een pasgeboren kind is, te beschermen door het niet mee naar buiten te nemen en (te) warm in te duffelen. Toch wordt in de meeste gevallen aangeraden dat, wie zich daar goed bij voelt, naar buiten gaat met zijn of haar kind voor een wandeling om een frisse neus te halen, met kleding die aanpast is aan het weer.
Iedereen weet dat baby’s kwetsbare, gevoelige wezens zijn. Bij stijgende of dalende temperaturen zijn baby’s niet in staat om met die prikkels om te gaan of zich te uiten. Dat mag echter geen rem zetten op buitenactiviteiten of ouders angst inboezemen. Er moeten wel een paar aanbevelingen gevolgd worden.
De juiste voorzorgen nemen is cruciaal
Voordat ouders een activiteit doen met hun baby, moeten ze altijd eerst zeker weten dat hun kleintje in goede gezondheid is. Ze moeten inschatten of hun kind, afhankelijk van zijn of haar leeftijd, klaar is om hen te volgen. Zoals kinderarts Marianne Michel uitlegt in een interview door RTL info: “Met baby’s jonger dan één, maar vooral jonger dan drie maanden, moeten we waakzaam zijn omdat ze niet dezelfde afweermechanismen hebben tegen temperatuurschommelingen, waardoor het veel moeilijker voor hen is om hun lichaamstemperatuur te regelen.” Naargelang van het weer en als de temperatuur laag is, is het aangeraden jonge kinderen gepast te kleden:
De uienstrategie: kleed kinderen in verschillende lagen, zodat je een laag kan verwijderen bij hitte of zweten.
Bedek het hoofd, de handen en de voeten: om goed beschermd te zijn, moeten de meest gevoelige lichaamsdelen bedekt zijn, namelijk het hoofd, de handen en de voeten.
De kleding van kinderen moet afgestemd zijn op de activiteiten, zodat ze zich vrij kunnen bewegen.
In een draagzak blijven baby’s wat warmer, zolang ze met hun gezicht naar de volwassene toe zitten.
Wandelen met een kinderwagen verlaagt het risico om te vallen bij vorst. Het is een goed idee om een engelennestje of een extra deken te gebruiken om je kleine spruit zoveel mogelijk tegen de kou te beschermen.
Een frisse neus halen heeft vele voordelen
De meeste kinderartsen raden wandelingen met jonge kinderen aan door het duidelijke gezondheidsvoordeel. Elke dag een frisse neus halen is goed voor ouders én hun kinderen. Dat hoeft niet lang te duren, of het nu het eerste uitje is met de baby of het tiende. Zelfs korte wandelingen van tien tot vijftien minuten, vooral als het koud is, verhogen het welbevinden van zowel baby’s als volwassenen. Afhankelijk van de motivatie en, nogmaals, het weer, is het een goed idee om geleidelijk aan langere wandelingen te maken. Dit zijn een paar van de vele voordelen van buitenactiviteiten voor kinderen: ze wennen aan daglicht en de vele prikkels van de buitenwereld, ontwikkelen fysieke vaardigheden, hun creativiteit en immuunsysteem wordt gestimuleerd en ze kunnen ook gewoon vrienden maken.
Maar : let op in bepaalde gevallen
De geboorte van een baby vraagt al de aandacht van nieuwe ouders. Voor hun kindje zorgen is de grootste prioriteit. Naar buiten gaan om de wereld te verkennen en wat frisse lucht in te ademen biedt ongetwijfeld veel gezondheidsvoordelen. Het is echter cruciaal om geen onnodige risico’s te nemen en jonge kinderen niet in gevaar te brengen. Voor premature baby’s, pasgeborenen, te fragiele kinderen, kleintjes die geen stabiel gewicht hebben of ziek zijn, wordt sterk aangeraden de wandelingen even uit te stellen. En zeker als de buitentemperatuur niet ideaal is (te koud of te warm).
Het is officieel : vanaf september 2024 moeten alle Brusselse ziekenhuizen een geboortehuis in hun kraamafdeling hebben. Als dat niet kan, moeten sommige ruimtes beschikbaar blijven voor zelfstandige vroedvrouwen en huisartsen om dat type bevallingen mogelijk te maken. Het idee is eenvoudig: zwangere vrouwen toelaten om op een natuurlijke manier te bevallen en hen een thuisgevoel geven, waarbij medische zorg mogelijk blijft.
Bevallen met de hulp van een gynaecoloog en medisch personeel is de norm, maar geboortehuizen bieden aanstaande moeders een alternatieve begeleiding van hun zwangerschap. Die nieuwe aanpak zal de komende maanden steeds algemener worden. Patiënten die terughoudend zijn om naar een traditionele ziekenhuisomgeving te gaan, voelen zich daardoor veiliger bij de zorg die ze krijgen.
Wat is een geboortehuis ?
Tot nu toe is er slechts één geboortehuis in Brussel: de Cocon. Daar kunnen aanstaande moeders bevallen “alsof ze thuis zijn”. Om beter te begrijpen wat een geboortehuis is, geeft Hannah Dukat, vroedvrouw bij de Cocon, uitleg aan de nieuwsdienst van de rtbf: “Het ziet eruit als een gewone kamer, want alle medische apparatuur zit verstopt zodat het als thuis aanvoelt,” zonder voorwerpen die angst of stress kunnen veroorzaken. Er is ook geen klok, we kunnen de tijd even vergeten. Hannah Dukat verduidelijkt echter dat “geboortehuizen alle nodige apparatuur hebben om een fysiologische bevalling te begeleiden en te reageren op noodgevallen.” De omgeving is dus heel anders dan die van een traditionele verloskamer in een ziekenhuis, met meer comfort zodat zowel moeders als baby’s zich thuis voelen: een ruim bed, aangepaste verlichting, een bad en decoratie aan de muren.
Aanstaande moeders de keuze bieden
In België is gezondheidszorg toegankelijk voor alle vrouwen met een kinderwens, of het nu gaat om het welzijn tijdens de zwangerschap of de bevalling, ongeacht hun gezinssituatie. Door de hervorming zullen aanstaande moeders bovendien zelf kunnen kiezen in welke omgeving ze hun kind ter wereld brengen. Daarnaast zou die recente maatregel minder duur zijn voor het socialezekerheidsstelsel dan het traditionele medische model. De middelen die op die manier beschikbaar worden, kunnen naar vrouwen gaan die ze het hardst nodig hebben. Aline Schoentjes, vroedvrouw bij Amalia, legt uit aan de rtbf: “Als ik de cijfers van onze Belgische studie zie, die in lijn zijn met internationale trends, krijg ik de indruk dat vrouwenlichamen in het algemeen toch goed gemaakt zijn en dat we ons veeleer moeten afvragen of de plaats waar vrouwen bevallen de complexe fysiologische processen kan verstoren. De thuisomgeving en geboortehuizen bieden een omgeving waarin vrouwen met een laag risico al hun kracht en vaardigheden kunnen inzetten en we al die interventies kunnen vermijden.”
“Het is de keerzijde van de medaille van een behoorlijk fantastisch beroep.“
Voor zwangere vrouwen gaat een goede begeleiding van de zwangerschap samen met de keuze voor een gynaecoloog. Aan het einde van de zwangerschap gebeurt de begeleiding door een willekeurig toegewezen vroedvrouw van een ziekenhuis. Maar als een beroep wordt gedaan op een zelfstandige vroedvrouw, kan die persoon ook vrij worden gekozen. Die optie wordt vaak geboden in geboortehuizen. Bovendien krijgt het beroep van vroedvrouw, hoewel het essentieel is, moeilijk dezelfde erkenning als andere beroepen in de medische sector. Dat beaamt ook Aline Schoentjes: “Het is de keerzijde van de medaille van een behoorlijk fantastisch beroep. Vroedvrouwen moeten ook echte vooruitzichten krijgen, zodat ze vrouwen kunnen begeleiden waar dat voor hen het beste is, op de plaats die ze zelf kiezen.”
Het Born in Brussels team wenst u het allerbeste voor de feestdagen! En nu het jaar ten einde loopt, waarom het niet in stijl afsluiten? Het leek ons een goed idee om de balans op te maken en de belangrijkste thema’s voor 2023 te belichten. Zwangerschap, geboorte en vroege kinderjaren zijn onze favoriete onderwerpen, dus in dit laatste artikel van het jaar wilden we nog een laatste keer terugkijken voordat we verder gaan naar 2024.
Ter herinnering: Born in Brussels behandelt actuele perinatale kwesties in verschillende domeinen, waaronder medische, psychologische, praktische, administratieve en juridische aspecten. Afhankelijk van de behandelde thema’s wordt steeds verwezen naar organisaties of actoren om multidisciplinaire informatie te verstrekken. Als site gericht op (toekomstige) ouders publiceert Born in Brussels bovendien een maandelijkse nieuwsbrief onder de naam Bib News. Nu het jaar ten einde loopt, heeft ons team besloten om 12 artikelen opnieuw te publiceren, één voor elke maand van het jaar, die in 2023 het nieuws haalden.
Januari 2023 : Wat is er nieuw in 2023 voor gezinnen met jonge kinderen?
2023 is al een tiental dagen onderweg. Tijd om te kijken wat er dit jaar verandert voor gezinnen met jonge kinderen. Twee grote blikvangers: de verlenging van het vaderschaps- en co-ouderschapsverlof en in sommige gevallen de lagere tarieven van kinderopvangplaatsen in Brussel en Wallonië.
Februari 2023 : Born in Brussels maakt voortaan deel uit van het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van Brussel
Misschien wist je het niet, maar Born in Brussels, een voorziening die in maart 2007 werd gelanceerd en informatie verschafte over ziekenhuisopname van kinderen, maakte deel uit van de vzw Centrum voor Maatschappelijke Documentatie en Coördinatie (CDCS-CMDC). Na een proces van twee jaar maakt Born in Brussels sinds 1 februari 2023 deel uit van het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn van Brussel-Hoofdstad.
Maart 2023 : Koppels met een kind(erwens): advies van een huwelijkadviseur
Een beroep doen op een huwelijksadviseur is een gezond en positief initiatief, zelfs als alles goed lijkt te gaan binnen een koppel. Dat is al zeker het geval als partners van plan zijn om samen een gezin te stichten of als ze net een baby hebben gekregen. Het team van Born in Brussels sprak hierover met Véronique Sorgeloos, een opgewekte en vreugdevolle huwelijksadviseur. Ze was bereid haar ervaring en praktisch advies te delen.
April 2023 : Voeg uw evenementen toe aan de nieuwe agenda van Born in Brussels
De rubriek Agenda op de website van Born in Brussels, naast de schuifbalk, bevat voortaan een maandelijkse kalender waarop niet alleen de geplande evenementen per maand staan. U kunt u er ook uw eigen evenementen aan toevoegen.
Mei 2023 : Kraamafdeling van het UMC Sint-Pieter: technische eenheid nu toegankelijk voor externe professionals
Op de afdeling moeder en kind van het UMC Sint-Pieter hebben externe professionals (verloskundigen en anderen) nu vrij toegang tot een technische eenheid die is uitgerust met de modernste technologie. Die gloednieuwe ruimte werd ingehuldigd op 5 mei, de Dag van de Verloskundige.
Juni 2023 : Hulp voor jonge ouders in moeilijkheden: Le Petit Vélo Jaune valt in de prijzen!
Le Petit Vélo Jaune is net uitgeroepen tot Coup de Cœur 2023 door het Impact Together-fonds van BNP Paribas Fortis, dat beheerd wordt door de Koning Boudewijnstichting. De vereniging, die gezinnen en alleenstaande ouders in moeilijkheden helpt, heeft in het verleden ook al twee keer de Federale Prijs Armoedebestrijding voor Brussel gewonnen.
July 2023 : Plan Cigogne: 22 projecten ondersteund om nog meer kinderopvangplaatsen te creëren
Er komen 575 nieuwe kinderopvangplaatsen bij in het Brussels Gewest! Deze komen bovenop de 773 plaatsen die al ter beschikking werden gesteld in het kader van het Plan Cigogne dat in 2022 werd gelanceerd door Bénédicte Linard, Minister van Kinderen in de Federatie Wallonië-Brussel. In heel Brussel zullen er na afloop van dit Plan, waarvan het Brusselse luik wordt beheerd door Rudi Vervoort, Brussels minister-president en bevoegd voor jonge kinderen bij de COCOF, niet minder dan 2.100 bijkomende plaatsen ter beschikking worden gesteld van nieuwe ouders.
Augustus 2023 : Eenoudergezinnen: Maison des Parents Solos – Eenoudergezinnen’thuis legt zich toe op deze maatschappelijke kwestie
In het kader van de 38e publicatie van “PAUVéRITé, Forum-Bruxelles contre les inégalités”, bespreken Kadija Bouchirab en Clémence Garcia, allebei medewerkers van Maison des Parents Solos – Eenoudergezinnen’thuis, de uitdagingen van de begeleiding van eenoudergezinnen in Brussel.
September 2023 : Papa worden: een openhartige en humoristische getuigenis
In zijn nieuwste video praat de Franse youtuber Ben Névert openhartig en humoristisch over hoe hij papa is geworden. In alle openheid, zonder filter, beantwoordt hij vragen die zijn volgers op voorhand hadden doorgegeven. Hij vertelt over de bevalling, zijn nieuwe leven als papa en de relatie met zijn vriendin.
Oktober 2023 : Nieuw “Kids Friendly”-label voor een inclusiever onthaal van kinderen en hun ouder(s)
Het “Kids Friendly”-label is een officiële en gratis erkenning die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest begin oktober 2023 in het leven heeft geroepen. Voorzieningen uit de non-profitsector die een gastvrije omgeving bieden die aangepast is aan gezinnen (en in het bijzonder eenoudergezinnen) komen in aanmerking voor dit label. Daarmee kunnen ze hun diensten in de verf zetten en een specifieke doelgroep helpen in hun dagelijkse leven.
November 2023 : Ja, kinderen hebben rechten vanaf hun geboorte. Laten we erover praten!
Op 20 november is het de Internationale Dag van de Rechten van het Kind. Dat is een gelegenheid om die rechten op een rijtje te zetten en de balans op te maken van heel wat nieuwe ontwikkelingen op dit gebied in België: de verkiezing van een nieuwe afgevaardigde voor de rechten van het kind, een gloednieuw webportaal, een aantal georganiseerde evenementen … Want het klopt dat kinderen rechten hebben vanaf hun geboorte en daar moeten we zoveel mogelijk over praten.
December 2023 : Epigenetica: hoe verklaren we de overdracht van intergenerationeel trauma ?
Kan een ouder een zelf opgelopen trauma doorgeven aan een kind? Het is een onderwerp dat vragen oproept en veel (toekomstige) ouders, maar ook volwassenen in wording raakt. Volgens wetenschappers kunnen trauma’s daadwerkelijk worden doorgegeven via de genen, hoewel dit niet altijd gebeurt. Bovenop die eventuele genetische erfenis, die biologisch is van aard, komt er nog een nieuwe dimensie die de epigenetica heet.
Het agentschap Opgroeien – dat zich bezighoudt met kindergezondheid in het Vlaams Gewest – publiceerde onlangs enkele verontrustende cijfers over kinderarmoede. Uit die cijfers, die kenbaar werden gemaakt door het dagblad De Morgen, blijkt dat maar liefst 25.000 baby’s en kinderen jonger dan drie jaar in armoede leven in Vlaanderen. Dat cijfer is op twintig jaar tijd meer dan verdubbeld. Door de aanhoudende toename van het cijfer spreken experts zelfs van een alarmerende evolutie. Erger nog: dit zou schadelijke gevolgen hebben voor de algemene ontwikkeling van heel jonge kinderen.
Ter herinnering: volgens een rapport van Innocenti, het wereldwijd onderzoeks- en prognosecentrum van UNICEF, bedroeg de inkomensgerelateerde kinderarmoede tussen 2019 en 2021 14,9%. Hoewel het Vlaamse percentage met 7,3% lager ligt dan het Brusselse en Waalse, stijgt het nog elk jaar. Het gezinsinkomen heeft een onvermijdelijke invloed op hun levensstijl en leefomgeving. Vlaams minister van Armoedebestrijding Benjamin Dalle liet er geen twijfel over bestaan tijdens zijn interview met het RTBF-journaal: “De cijfers tonen aan dat veel kinderen opgroeien in een kansarme omgeving, dat er beleidsinspanningen nodig zijn en dat elke dakloze of slecht gehuisveste persoon er één te veel is, maar dat de impact nog schadelijker is voor jongeren en kinderen“.
Toenemende armoede in Vlaanderen
Een gezin wordt als arm beschouwd als het onder de armoedegrens leeft. In 2021 was die vastgesteld op 1.366 euro voor een alleenstaande. Voor een huishouden van twee volwassenen en twee kinderen bedraagt die 2.868 euro per maand. Volgens het Vlaamse agentschap Opgroeien moet men de leefomstandigheden van een kind bekijken om te bepalen of het een risico op armoede loopt. Die leefomstandigheden worden beoordeeld aan de hand van zes indicatoren: beschikbaar maandinkomen, opleidingsniveau en beroepssituatie van de ouders, stimulatieniveau, huisvesting en gezondheid. Na de geboorte van een kind bezoeken de teams van Kind & Gezin de meeste nieuwe ouders. Op basis van hun rapporten moet dan, aan de hand van criteria, gekeken worden of het kind een onvoldoende resultaat scoort om zijn armoede te beoordelen. In Vlaanderen leeft één kind op tien in armoede. Volgens cijfers van het agentschap Opgroeien, die ingewonnen werden door de krant De Morgen, groeien in Vlaanderen 24.830 baby’s en peuters van drie jaar of jonger op in armoede. Dat is 12,6% van alle kinderen van die leeftijdscategorie.
“We moeten dit probleem op verschillende vlakken trachten aan te pakken.”
“Armoede heeft een impact op veel andere rechten, zoals gezondheid, onderwijs en vrije tijd,” legt kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens uit aan de krant De Zondag. “In de moeilijkste gevallen zien we vaak een armoedeprobleem. We moeten dit probleem op verschillende vlakken trachten aan te pakken. Mensen moeten voldoende financiële middelen hebben om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen en goed voor hun kinderen te kunnen zorgen in een thuis waar het goed leven is.” Algemeen afgevaardigde voor de rechten van het kind Solayman Laqdim beschrijft in een interview met de RTBF de bittere armoede waarin sommige kinderen leven als volgt: “Er wordt veel gepraat over kinderarmoede en ik wil benadrukken dat die hand in hand gaat met armoede bij ouders … Het gaat immers niet echt om arme kinderen: dit zijn kinderen die in een arm gezin leven. Op de lange termijn kan armoede een impact hebben op verschillende vlakken: ontwikkeling, scholing, fysieke en geestelijke gezondheid, carrièrevooruitzichten en zelfs levensverwachting.”
Een indicator om specifieke deprivatie bij kinderen te meten
“In haar persbericht van 18 oktober deelde de Koning Boudewijnstichting de laatste studie die ze liet uitvoeren naar kinderarmoede en meer bepaald naar wat men deprivatie noemt”, vervolgt de algemeen afgevaardigde voor de rechten van het kind. “Sinds 2018 gebruiken de EU-lidstaten naast het inkomen van de ouders een bijkomende indicator om kinderarmoede te meten: de specifieke deprivatie van kinderen. Die indicator meet de moeilijkheden die de kinderen op dagelijkse basis ervaren. Die kunnen verschillen van die van hun ouders.”
Afgelopen juli trok de Vlaamse regering 7 miljoen euro uit voor de strijd tegen kinderarmoede. Het hoofddoel daarbij was om de lokale samenwerking in de strijd tegen dit groeiende probleem uit te breiden. Onlangs werd een projectoproep uitgeschreven om lokale partnernetwerken op te zetten, die loopt van 1 december 2023 tot 30 november 2025. Minister van Jeugd Benjamin Dalle (cd&v) huldigt het initiatief, maar tempert ook zijn enthousiasme bij zijn gesprek met het RTBF-journaal: “Vandaag de dag nemen verschillende instanties en organisaties goede initiatieven op lokaal niveau, maar op het vak van samenwerking valt er nog vooruitgang te boeken.” De nieuwe algemeen afgevaardigde voor de rechten van het kind, Solayman Laqdim, zegt dan weer het volgende tegen RBTF: “Als we het tij willen keren, moeten we ingrijpen op het niveau van zowel de instellingen als de sociale omgeving van kinderen. Om actie te kunnen ondernemen, moeten we een allesomvattende denkoefening houden over alle bevoegdheden en veel verder kijken dan enkel de persoonsgebonden aangelegenheden van de Franse Gemeenschap”.
Grondleggers van verandering
Hieronder vind je enkele organisaties die zich bezighouden met de strijd tegen kinderarmoede in België. Worden zij echte grondleggers van verandering ?
Kan een ouder een zelf opgelopen trauma doorgeven aan een kind? Het is een onderwerp dat vragen oproept en veel (toekomstige) ouders, maar ook volwassenen in wording raakt. Volgens wetenschappers kunnen trauma’s daadwerkelijk worden doorgegeven via de genen, hoewel dit niet altijd gebeurt. Bovenop die eventuele genetische erfenis, die biologisch is van aard, komt er nog een nieuwe dimensie die de epigenetica heet.
In de baarmoeder heeft een foetus genen die afkomstig zijn van beide ouders. Het kan misschien vreemd lijken, maar in die genen zijn al trauma’s ingeprent die de ene of de andere ouder heeft meegemaakt. Die kunnen soms worden doorgegeven van de ene generatie op de andere of zelfs over meerdere generaties heen. Sommige gebeurtenissen hebben immers een aanzienlijke impact op onze psyche en beïnvloeden ook wat experts de uitlezing van onze genen noemen. Bij die genen is alles dus niet in steen gebeiteld: ze evolueren waarschijnlijk eerder in de loop van ons leven. Maar hoe leg je uit dat een kind de gevolgen kan ondervinden van een trauma dat het zelf niet heeft meegemaakt ?
Wat is epigenetica ?
Met 46 chromosomen en ongeveer vijfentwintigduizend genen is ons genetisch erfgoed – in tegenstelling tot wat we misschien denken – veranderlijk en beïnvloedbaar. Jonathan Weitzman, professor genetica aan de Université Paris Cité, legt het in een interview met Radio France uit als volgt: “Voorheen dachten we dat we gedoemd waren onze genetische erfenis te ondergaan, maar de epigenetica brengt hoop, omdat niets vastligt. Een tweeling heeft hetzelfde genoom, maar maakt niet altijd dezelfde successen of mislukkingen mee. De epigenetica maakt een fijne en mogelijk omkeerbare uitlezing mogelijk, en biologen vinden het erg interessant om te leren dat identiteiten niet vastliggen, maar beïnvloedbaar zijn en beïnvloed worden.” Er is dus een belangrijk verband te leggen tussen de genetica, die genen bestudeert, en de epigenetica, die genmodulatie bestudeert.
Trauma behandelen om risico’s te voorkomen
Een pasgeboren kind erft ontegensprekelijk de genen van beide ouders. Voor het kind geboren wordt, hebben de ouders gebeurtenissen meegemaakt die een positieve of negatieve invloed op hen kunnen hebben gehad. Wanneer een gebeurtenis een trauma wordt, slaat de betrokkene het op. Het trauma zal onvermijdelijk gevolgen hebben, in verschillende mate, afhankelijk van het individu, en kan vervolgens een impact hebben op de epigenetica van nakomelingen. In een interview met de krant Le Soir licht klinisch psycholoog en docent aan de Universiteit van Lotharingen Evelyne Josse haar standpunt over epigenetische modificaties toe: “Stel dat ik een traumatische gebeurtenis meemaak en daarna niet meteen de hulp vind die ik nodig heb en dus blijf lijden, dan is het waarschijnlijk dat ik epigenetische veranderingen onderga. Als ik vervolgens ooit moeder of vader word, is het mogelijk dat mijn kind dit erft, met alle gevolgen van dien voor zijn geestelijke gezondheid. Let wel, het is maar een mogelijkheid, want ik draag slechts de helft van het genetisch materiaal aan wanneer het kind wordt verwekt”. In dat verband wijzen wetenschappers erop dat zowel de vader als de moeder kan bijdragen aan risico’s in verband met het doorgeven van trauma’s.
De omgevingsimpact, een onontkoombaar gegeven
Naast ons genetisch erfgoed (ons DNA) is er de omgeving waarin we opgroeien, die onvermijdelijk een invloed op ons uitoefent en gevolgen heeft voor onze genen. Om zo weinig mogelijk kans te hebben dat je genen doorgeeft die verstorend werken of die trauma’s in zich dragen, lijkt het nodig goed te zorgen voor jezelf en voor je geestelijke gezondheid. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan als mensen niet altijd op de hoogte zijn van risico’s of van hun eigen onbehagen. “Het probleem is dat we niet alles onder controle kunnen hebben, zeker niet als het over de omgeving gaat. Natuurlijk kunnen we proberen om een bepaalde levensstijl te hanteren, zoals beter eten, maar we hangen ook af van onze plaats in de maatschappij en onze sociale en economische status. Het lijkt me dus dat we een gedeelde verantwoordelijkheid hebben bij deze netelige kwestie van hoe de omgeving de epigenetica kan beïnvloeden en hoe onze genexpressie dus verloopt“, verklaart Francesca Merlin, doctor in de wijsbegeerte en onderzoeker bij het CRCN in Parijs, aan Radio France.
Een verantwoordelijke ouder worden
Als je een kind wilt, is er niets beter dan je kroost in de best mogelijke omstandigheden te kunnen verwelkomen. Natuurlijk moet iedereen zaaien naar de zak, en als je steun kunt krijgen van familie of goede vrienden, kan dat alleen maar goed zijn voor je kind en jezelf. Elke ouder doet dingen op zijn of haar manier en het belangrijkste lijkt te zijn om hun kind zich goed te zien ontwikkelen met respect voor de eigen grenzen. Het is zaak je best te doen, rekening houdend met je omgeving, je bewust te zijn van je gezondheidstoestand, goede leefgewoonten aan te nemen en ziekten te vermijden, om uiteindelijk het risico op negatieve gevolgen door je mogelijk overdraagbare genen te beperken. Tot slot moeten we erop toezien dat we ons zielenleed en trauma’s helen om eventuele epigenetische gevolgen voor toekomstige generaties te vermijden.
